Κοιτάξτε αυτό !
Τουρκία και Ισραήλ στην Συρία, ΗΠΑ, απώθηση Ιράν, Ρωσία, Κούρδοι, Αραβες...
Ο Διονύσης Παντής αναλύει με προβολή σε αποκαλυπτικούς χάρτες τι γίνεται στην #Συρία: #τουρκια και #ισραήλ στην #Συρία, #ΗΠΑ, απώθηση #Ι...
The Iran-Israel conflict in the light of regional and global geopolitical (revisionist) antagonisms
Dionysis Pantis*
Iran's second missile attack on Israel (True Promise II) in less than five months is in itself news of great geopolitical importance.
To explain: it became possible and reflects a regional and global power shift.
In this paper we present an approach to the current crisis in the light of regional and global power shifts.
Iran's first attack on Israel on 13 April 2024 (True Promise 1) is in itself a major change in the Middle East region. For the first time, Israel was confronted with a state adversary that could impose "retaliation" on its territory, aspiring to balance its power, which until then had been absolutely dominant in the region. In other words, up to that point, Israel could act as it wished without suffering any significant consequences, without any effective deterrent countermeasures. It could also escalate military actions - operations (it had what is referred to in the international literature as escalation dominance) without a meaningful adversary. This escalation dominance is being challenged, at the risk of Israel's escalation dominance being circumscribed: that is, the possibility of retaliation may, by increasing the risk of high - and in any case calculable - costs, prevent it from taking certain actions that are considered by the adversary to be red lines and that 'ensure' a painful response.
On the other hand, Iran aspires independently and autonomously (not through proxies) to secure the possibility of demarcating Israel and to gain control of the escalation of the conflict in the Middle East (or West Asia) both in terms of the time factor, the place (within the territory of the adversary) and the intensity (we see a change in intensity between the two operations of April 13 and October 1 but also a ... future promise of an "unconceivable" next "response"). .
Iran had previously created or strengthened organizations such as Hezbollah, Hamas, Iraqi Shiite militias, which the West and Israel describe as terrorist organizations, but also Syrian President Assad and Assad-led Syria and the Houthies regime in the horn of the Arabian Peninsula in Yemen, creating a vast network of organizations and regimes hostile to Israel and the West in the region. But for all its complexity and intensity, this network could operate mainly by (and for) harassing Israel, with clearly inferior technological means, and by keeping Iran itself out of the war. Iran has thus managed, in the past, to keep Israel and the US busy dealing with this network that it was strengthening, keeping peace (as it can be defined in the much-troubled Middle East or West Asia) for itself. Despite all the sanctions and extreme aggressive rhetoric against it, the inclusion of Iran by the US in the "forces of evil", the problems in its economy from isolation and sanctions, its crushing of the war with Iraq, and its deliberately "third-party" bad relations with the Gulf Kingdoms, Iran managed, in the critical decades of the 1990s and 2000-2010 2010- 2020 to remain virtually unscathed. That is, at the time when the US had remained the sole superpower, the notorious - albeit temporary - "Unipolar Moment" of the world system, Iran "artfully" avoided a catastrophe similar to the one suffered Iraq from the US and the US led coalition "of the willing”. Although other factors (such as the high costs and the internal questioning of whether the Gulf war’s served indeed the real geopolitical interests of the US) may have contributed to the reluctance of the US to follow the Iraq destruction model to Iran, here we have a good application and example of "plus Athena and minus a hand" and the principle of self-protection of states.
In a strange irony of "fate" and a high geopolitical lesson for those who choose or do not understand the enormous risks involved in taking on the burdens of others (bandwagoning - transferring the burden of deterrence from one power to another), instead of Iran suffering the active "reshaping" of the Middle East by the "neoconservative" USA, it was its main competitor that was wrecked: President Saddam's Iraq, the one that methodically attempted and succeeded in crushing Iran with a war of attrition, having borne this burden, intentionally or not, mainly on behalf of the US and its strategy of dealing with Iran. This is not a matter of luck, but of a high strategy of deception, crushing third parties and moving the war away from its borders via third party proxies, thus keeping Iran's declared enemies "busy" with more immediate (and ... noisy) threats. Although other factors helped, the existence of this Iranian strategy was a de facto decisive deterrent.
Plus, with a combination of various types of drones and missiles that it systematically and methodically mass-produced in the previous decades when its enemies were busy with Iraq, Hezbollah, Hamas etc. who ... travelled for two hours in the first operation and 181 ballistic supersonic missiles for 12 minutes in the second operation True Promise (!) a sufficient number of them passed the best air defense system in the world : that of Israel even with the help of American and other to intercept, including British and Jordanian anti-aircraft and air force. These two operations which Iran meaningfully calls True Promise 1 and 2 "promise", among other things, a major change in the Middle East (West Asia) periphery.
The game of “this for that”, of power, escalation, retaliation, propaganda, disinformation, more or less painful strikes - but affecting the civilian populations morale and international opinion - that Israel and Iran are engaged in continues and everyone, enemies and friends alike (?) are waiting to see how it will end so that they can ... take advantage of any power vacuum created.
In this calculating and ruthless game are directly and indirectly involved regional antagonists of the two parties involved and Major Powers of the two Global geopolitical blocs that reinforce and protect each one their regional ally and, in particular, Turkey and the Gulf Kingdoms, the main regional competitors of Israel and Iran on the one hand and the two now formed geopolitical blocs that are more or less covertly clashing for world domination with the ambition to define and control the New Multipolar (?) World Order: Namely the Euro-Asian one under China and Russia and the Western one under the USA.
Turkey, given its revisionist regional and global ambitions, is preparing to take advantage of any opportunity that presents itself. It aspires to present itself as the hegemonic Muslim power regionally and globally at the expense of Iran and the Gulf Arab kingdoms, the only power that can defend the Ummah of Islam.
In particular, a significant weakening of Hezbollah in Lebanon may give Turkey the opportunity to project power in Lebanon, filling the gap of the Shiite organization with a possible dividing line (as a natural border) the Litani River in Lebanon where the northern part will be under its influence and perhaps gain a "border" with Israel and access from Lebanon to the Mediterranean Sea and its wealth. It has therefore pushed forward anti-aircraft systems and radar along with the necessary logistics and transport facilities awaiting developments on the ground and the green light from President Assad, Russia, possibly the US and the Lebanese political leadership (also ensuring against a possible resumption of civil war).
Turkey's advantage is its industrial infrastructure and base and its significant war industry and technology, unique in the Muslim world. It is also developing a high-profile, extreme, anti-Israeli rhetoric. With the power its industrial and defense base gives Turkey, it can and does exploit, by increasing its geopolitical foothold throughout the Middle East, the cultural and ethnological "remnants" (as in the Balkans, Caucasus, North Africa and the Turkic origins of Central Asian states that came to the geopolitical surface after the collapse of the former USSR) of the last Caliphate, the Ottoman Empire.
However, the Ottoman past is also the starting point for the significant inhibiting disadvantages of Turkish ambitions:
Turkey's reduced credibility/trust in the Arab World due to the traumatic national experience of the Ottoman Empire's occupation of the Arabs and Turkey's organic integration into the post-war Western security system through its participation in NATO.
And the Turkish revisionists, reminiscing about the era of Ottoman rule over the Arabs, like Western neo-colonialism and Israel, are committing the same mistake in this case: they underestimate the Arabs. They do not take into account that the past of the Arab Hegemony, through the vast Arab Empire/Islamic Caliphate, from the Arabian Peninsula to Iberia, gives them the "spirit" that seeks independence, but also sovereignty, "remembering" the Arab leadership and Arab "popular" soul its cultural, political, military, military, technological, economic superiority in the glorious past. And they may not be able to directly confront Israel at the present juncture, because of their technological inferiority and their economic and defense dependence, but they are in no way reconciled to this reality.
The US has been a forced ally for the Gulf Kingdoms in the era of the unipolar moment (1989-2017) and in the period of the bipolar world between the West and the Warsaw Pact, because of the dominance of the US in the world economy, in World Trade, both as a key consumer of Kingdoms unique product, oil, and of its maritime trade routes, its extraction technology and its distribution and control system of key customer-buyers.
But today, the time is strongly revisionist. Geopolitical power is now distributed among more players, key ones of which are outside the geopolitical area of the Western World. The Eurasian alliance (centered in particular on China but also Russia and a number of regional allies such as Iran, North Korea, South Africa and other countries of the African continent etc. ) that has formed against American sovereignty which through technology blockades, investment, markets, financial hegemony and military supremacy is an obstacle to their national and economic ambitions has significantly counterbalanced Western power. There is now an alternative source of funding for economic and infrastructure development, military assistance and technology transfer.
Iran is a reliable and indispensable ally of the Euro-Asian bloc: it is helping Russia considerably in the war against Ukraine. Similarly, Russia is strengthening Iran's security with critical weapons systems, information, diplomatic assistance and transfer of know-how. China also strengthens Iran which serves its revisionist ambitions by "resisting" Iran as a permanent opponent of US hegemony in the Middle East (or as the Euro-Asian geopolitical analysis that opposes the "European" worldview prefers West Asia as the term Middle East defines the region in terms of its proximity to Europe), it also buys Iranian oil, strengthening Iran's economy which the US is trying to bring to its knees and is implementing its own policy with the main axes of 1) mediation between Iran and the Gulf Kingdoms in order to normalize the "artificial" fomentation of religious and ethnic differences between two historical nations created by Great Britain first and then by the US, the Persian nation and the Arab nation and two main versions of Islam (Shiite Islam with Iran as its main centre and Sunni Islam with Arabs and I particular Saudi Arabia as its main centre - in ... to the dismay of the Turks - ) and 2) the inclusion of Iran, as a continuation of Afghanistan and Pakistan (hence the separatist ambitions of Baluchistan of western Pakistan, using the Kurdish "model") , in the southern Silk Road by strengthening partnerships in infrastructure and investment .
For Russia, Iran is doubly important. Iran's already very high geopolitical value for Russia was boosted by the eventual conclusion of the much sought-after Moscow-Baku-Tehran-Chabahar corridor (in the Iranian south port where investments are planned to deepen it to make it capable of receiving large container ships, bulk carriers, etc.). This very important agreement serves both Russia’s interests, which finds a way out to the Indian Ocean and, by extension, the Pacific Ocean, as well as Iran’s Iran, whose geopolitical role is strengthened, gaining another "guarantee" of Russia's help in its competition with Israel, but also Turkeys interests, which, through its mediation in Azerbaijan, receives in return the Russian and probably also the Iranian consent to the creation of the Shunik (Zagezur) corridor: its road and rail link through Nakhichevan and the Armenian Shunik region connecting Turkey not only with Azerbaijan, but also with all the Turkic republics of Central Asia, realizing one of its key geopolitical ambitions of connecting Turkey (and thus influencing) with Central Asia. By concluding the two crucial trade corridors Azerbaijan won, Armenia lost a lot and Israel, which supported Azerbaijan in the war against Armenia, humiliating it [perhaps this agreement justifies the risk of the dangerous trip in the fatal helicopter to Azerbaijan of the "unlucky" President of Iran Raisi, which led to his death] seems as it has been "betrayed", .
Accordingly: 1. The acquisition of the arsenal that Iran is using to try to change the facts in the Middle East (West Asia) is the result of the revisionist era and especially the diffusion of the missile and other necessary technology to produce such technologically advanced ballistic supersonic missiles that can deliver precision strikes to Israel at distances of more than 1200 km. It creates in the Iranian leadership, precisely because of Iran's significant and upgraded geopolitical importance and the credibility of the Euro-Asian bloc needed at the critical juncture of the final revision of the world system imposed by Western domination, the reasonable belief that it will be strengthened, if not protected, by Israel's countermeasures.
The Gulf Kingdoms, conservative by nature, measure, calculate, distance themselves, and form partnerships. After all, their major customers are no longer in the West, but in East Asia and the Pacific.
In the era of bipolarism and/or the "unipolar moment" that the planet went through, the Gulf Kingdoms could not directly confront Israel and the West that supported it, despite their economic power given by the petrodollar. This economic wealth was not enough to break the West's strategy of always keeping them one generation behind technologically, in relation to the weapons systems the West provided Israel. However, because of the existing and decisive "memory" of past domination (and of the petrodollar, of course), the Arabs decisively denied Western cultural imperialism, turning to their national and religious identity, often with extreme severity. They also managed to create and maintain an "underground" propaganda substrate that consumed the Western narrative (with their "subservience" to the West as an undercurrent), sawing off the moral foundations of the Western justificatory narrative of Western imperialist policy and denied and continue to deny the final solution sought by the US in the Middle East and in relation to the Palestinians in Israel, refusing to "cooperate" in the neoconservative New Middle East, and the liquidation of the Palestinians in Gaza and the West Bank by "transferring" them elsewhere, exposing the "operators" to long-term damage to the moral and institutional legitimacy of the "formation" of the "new Middle East" they seek, "leading" them to ever more extreme acts of extreme violence and methodically projecting it in such a way as to "expose" the bias and "hypocrisy" of the (ally and ... protector of the Kingdoms) West ! The Western arrogance and superiority "blinds" so much that this subtle strategy is not perceived, even today when, as we said before, the distribution of world power players is changing negatively for the West and Arab media have a global impact and shape international public opinion.
But also Turkey finds in the Gulf Kingdoms its natural regional competitor (in the Middle East or West Asia) which, together with Israel and Iran, constitutes the Middle East system of regional competition.
The Gulf Kingdoms control the Organization of the Islamic Conference which they have established to serve, among other goals, this subtle strategy. They also control the Holy Places of the Muslim world, namely Medina and Mecca, giving them an objective comparative advantage. But they are also owners and ... users (necessary investors) of the coveted oil (petro-) dollars!
The complementarily of Arab capital/investments/oil on the one hand and the Turkish-Islamic industrial infrastructure on the other, creates a basis for forced cooperation in order to serve each side's own strategic objectives.
But for the Arabs of the Gulf, the destruction of Iran no longer seems as tempting as it did in the past for Turkey. In the context of the new world system (order) as promoted by the Euro-Asian bloc, they understand the importance of the Arabian Peninsula and Arab oil for China. The stabilization of Iran is likely to decisively upgrade the geopolitical importance of the Arabian Peninsula and the leader of the Gulf Kingdoms, Saudi Arabia, as the region that, by necessity, due to geography, will be the necessary corridor linking East Asia with the African continent, providing enormous opportunities to enhance the geopolitical role of Saudi Arabia and the prestige of the Saudi Royal House. Thus they are no longer as eager to take action or to support action, against Iran.
The US in the midst of this whole Middle East world event seems confused. It has staked almost all its strategic potential on the success of Russian crushing and capitulation or its disintegration and change of political leadership, which would give it an absolute advantage over its main competitor, China, (basic strategy) without disrupting the profitability of its multinationals and billionaires that operate there (in China). In addition to bringing the Russian wealth-producing resources under the West’s control by the success of this basic strategy, it would also deprive China of them as an alternative supply for its industry, forcing it to accept the 'international, law-based order' of the Liberal International Order (LIO) or as it is otherwise called, the Rules-Based International Order (RBIO). Then all other issues (Iran, Middle East in general, Gulf Kingdoms etc) would be 'properly' settled.
But now, even with the destruction of Iran by possible overwhelming Israeli strikes, it does not seem that the US will be able to benefit from its main challenge, that of confronting revisionist China. The pressures on the scattered military forces available in the region and the inability of the US Navy to operate in the Persian Gulf because of the many risks involved are very likely to amount to a major blow to US interests in the region. At the same time they could give China the opportunity to move either in the South China Sea resort or against Taiwan itself. In this case the US would find itself involved in one way or another in three simultaneous war resorts, all "on fire". In Ukraine, in the Middle East and 3rd in the (NW) Pacific.
The obvious danger for Israel and Ukraine is that the US may be forced to choose to put additional emphasis on containing China in the Pacific rather than supporting it.
The crisis in the Middle East will probably continue even after more or less successful countermeasures by one or the other, increasing the risk of even the most elementary data of the actors.
The arrogance created by the absence of an efficient balance of power in the region , before the emergence of the new regional and global developments, some of which we mentioned above, may even lead to unwise escalation actions (which do not take into account the new data). In this case the risks for the participants are indeed great but also are great for the world order and the maintenance of worlds peace.
The most likely remains that, despite the extreme rhetoric and propaganda, the states staffs will realistically take into account the data and de facto limit their actions, taking into account on a realistic basis gains and losses. They all have the necessary information and data.
Otherwise, the Middle East (West Asia) will follow the Ukrainian example and will become a much more violent "amplifier" of rapid geopolitical developments that will test the strengths of the global system, state and superstate structures, with very real threats to world peace, precisely because critical interests of all the major world powers, but also of important regional competitors, are involved.
*Dionysis Pantis, Lawyer, geopolitical analyst
For more articles by Dionysis Panti, Geopolitical Analyst and former advisor to the Greek Ministry of Foreign Affairs, you can find them at the following link:
https://www.ibnaeu.com/?s=%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B7+%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AE
https://www.ibnaeu.com/?s=%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B7+%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AE
Ο Διονύσης Παντής είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο με εικοσαετή εμπειρία στην δικαστηριακή & συμβουλευτική δικηγορία, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Παντείου (κατεύθυνση Δημοσίου Δικαίου) με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό & Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο.
Από το 1996 ασκεί ενεργά & αδιάλειπτα την δικηγορία, με αντικείμενο το Ποινικό - Διοικητικό - Αστικό Δίκαιο, το Δίκαιο των Επενδύσεων, την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα Πνευματικά Δικαιώματα, Σωματεία, Εταιρίες, Πτωχευτικό Δίκαιο.
Δικηγορεί στα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας στον Άρειο Πάγο, Ελεγκτικό Συνέδριο & Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς & σε όλες τις βαθμίδες της ποινικής, πολιτικής και διοικητικής δικαιοσύνης.
Διατέλεσε εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2019 διετέλεσα επιστημονικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, είναι δικηγόρος της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Κυπριακού Αγώνα & άλλων σωματείων με πολιτιστικό, εθνικό & αθλητικό αντικείμενο.
Bölgesel ve küresel jeopolitik (revizyonist) antagonizmalar ışığında İran-İsrail çatışması
Dionysis Pantis*
İran'ın beş aydan kısa bir süre içinde İsrail'e ikinci kez füze saldırısında bulunması başlı başına büyük jeopolitik öneme sahip bir haberdir.
Açıklamak gerekirse: bu mümkün hale geldi ve bölgesel ve küresel bir güç değişimini yansıtıyor.
Bu makalede, mevcut krize bölgesel ve küresel güç kaymaları ışığında bir yaklaşım sunuyoruz.
İran'ın 13 Nisan 2024'te İsrail'e yönelik ilk saldırısı Orta Doğu bölgesinde başlı başına büyük bir değişimdir. İsrail ilk kez kendi topraklarına "misilleme" uygulayabilecek ve o zamana kadar bölgede mutlak hakim olan gücünü dengelemeyi amaçlayan bir düşman devletle karşı karşıya kalmıştır. Başka bir deyişle, o noktaya kadar İsrail, herhangi bir önemli sonuca maruz kalmadan, etkili caydırıcı karşı önlemler olmadan istediği gibi hareket edebiliyordu. Ayrıca anlamlı bir rakip olmadan askeri eylemlerini - operasyonlarını (uluslararası literatürde tırmandırma hakimiyeti olarak adlandırılan şeye sahipti) tırmandırabilirdi. Bu tırmandırma hakimiyetine, İsrail'in tırmandırma hakimiyetinin sınırlandırılması riskiyle meydan okunuyor: yani misilleme olasılığı, yüksek - ve her durumda hesaplanabilir - maliyet riskini artırarak, hasım tarafından kırmızı çizgiler olarak kabul edilen ve acı verici bir yanıtı 'garantileyen' belirli eylemlerde bulunmasını engelleyebilir.
Öte yandan İran, bağımsız ve özerk bir şekilde (vekiller aracılığıyla değil) İsrail'in sınırlarını çizme olasılığını güvence altına almayı ve Ortadoğu'da (veya Batı Asya'da) çatışmanın tırmanışını hem zaman faktörü, hem yer (hasmın toprakları içinde) hem de yoğunluk (13 Nisan ve 1 Ekim'deki iki operasyon arasında yoğunlukta bir değişiklik görüyoruz ama aynı zamanda ... gelecekte "akıl almaz" bir sonraki "yanıt" vaadi) açısından kontrol altına almayı hedefliyor. .
İran daha önce Hizbullah, Hamas, Batı ve İsrail'in terörist olarak tanımladığı Iraklı Şii milisler, Suriye Devlet Başkanı Esad ve Suriye liderliğindeki Suriye ve Arap Yarımadası'nın boynuzu Yemen'deki Husi rejimi gibi örgütleri kurmuş ya da güçlendirmiş, bölgede İsrail ve Batı'ya düşman geniş bir örgütler ve rejimler ağı oluşturmuştu. Ancak tüm karmaşıklığına ve yoğunluğuna rağmen, bu ağ esas olarak İsrail'i açıkça daha düşük teknolojik araçlarla taciz ederek ve İran'ın kendisini savaşın dışında tutarak çalışabilir. İran böylece geçmişte İsrail ve ABD'yi güçlendirdiği bu ağla uğraşmakla meşgul etmeyi ve barışı (çok sorunlu Orta Doğu ya da Batı Asya'da tanımlanabileceği şekliyle) kendisi için korumayı başardı. Tüm yaptırımlara ve aşırı saldırgan söylemlere, ABD'nin İran'ı "şer güçler" arasına dahil etmesine, izolasyon ve yaptırımların ekonomisinde yarattığı sorunlara, Irak'la savaşın altında ezilmesine ve Körfez Krallıklarıyla kasıtlı olarak "üçüncü taraf" olarak kurduğu kötü ilişkilere rağmen İran, 1990'lar ve 2000-2010 2010-2020 arasındaki kritik on yıllarda neredeyse hiç zarar görmeden kalmayı başardı. Yani, ABD'nin tek süper güç olarak kaldığı, dünya sisteminin -geçici de olsa- meşhur "Tek Kutuplu Anı "nın yaşandığı dönemde İran, Irak'ın ABD ve "gönüllü" ittifakından çektiğine benzer bir felaketten "ustalıkla" kaçındı. Her ne kadar diğer faktörler (yüksek maliyetler ve Körfez savaşlarının ABD'nin gerçek jeopolitik çıkarlarına hizmet edip etmediğine dair iç sorgulama gibi) ABD'nin Irak ve İran modelini takip etme konusundaki isteksizliğine katkıda bulunmuş olsa da, burada "artı Athena ve eksi bir el" ve devletlerin kendini koruma ilkesinin (caydırıcılık stratejilerinin geniş sadağından yararlanarak) iyi bir uygulaması ve örneği var.
"Kaderin" garip bir ironisi ve başkalarının yükünü üstlenmenin (bandwagoning - caydırıcılık yükünün bir güçten diğerine aktarılması) içerdiği muazzam riskleri seçenler ya da anlamayanlar için yüksek bir jeopolitik ders olarak, İran, "neo-muhafazakar" ABD tarafından Orta Doğu'nun aktif bir şekilde "yeniden şekillendirilmesine" maruz kalmak yerine, ana rakibi oldu: Başkan Saddam'ın Irak'ı, İran'ı bir yıpratma savaşıyla sistematik bir şekilde ezmeye çalışan ve bunu başaran, bilerek ya da bilmeyerek bu yükü esas olarak ABD ve onun İran'la başa çıkma stratejisi adına üstlenen Irak'tı. Bu bir şans meselesi değil, yüksek bir aldatma, üçüncü tarafları ezme ve savaşı üçüncü taraf vekiller aracılığıyla kendi sınırlarından uzaklaştırma, böylece İran'ın ilan edilmiş düşmanlarını daha acil (ve ... gürültülü) tehditlerle "meşgul" tutma stratejisidir. Diğer faktörler yardımcı olsa da, İran'ın bu stratejisinin varlığı fiilen belirleyici bir caydırıcıydı.
Ayrıca, düşmanlarının Irak, Hizbullah, Hamas vb. ile meşgul olduğu önceki on yıllarda sistematik ve metodik olarak seri ürettiği çeşitli insansız hava araçları ve füzelerin bir kombinasyonu ile ... ilk operasyonda iki saat ve ikinci operasyonda 12 dakika boyunca 181 balistik süpersonik füze True Promise (!) yeterli sayıda füze, İngiliz ve Ürdün uçaksavarları ve hava kuvvetleri de dahil olmak üzere Amerikan ve diğer hava savunma sistemlerinin yardımıyla dünyanın en iyi hava savunma sistemi olan İsrail hava savunma sistemini geçmiştir. İran'ın anlamlı bir şekilde Gerçek Vaat 1 ve 2 olarak adlandırdığı bu iki operasyon, diğer şeylerin yanı sıra, Orta Doğu (Batı Asya) çevresinde büyük bir değişim vaat etmektedir.
İsrail ve İran'ın giriştiği, güç, tırmanma, misilleme, propaganda, dezenformasyon, az ya da çok acı veren ama sivil nüfusu ve morali etkileyen bu oyun devam ediyor ve herkes, düşmanlar ve dostlar (?) nasıl sona ereceğini görmek için bekliyor ki... yaratılan herhangi bir güç boşluğundan yararlanabilsinler.
Bu hesapçı ve acımasız oyunda, ilgili iki tarafın bölgesel ortak düşmanları ve bölgesel müttefiklerini, özellikle de Türkiye ve Körfez Krallıklarını güçlendiren ve koruyan iki Küresel jeopolitik blok doğrudan ve dolaylı olarak yer almaktadır, Bir yanda İsrail ve İran'ın başlıca bölgesel rakipleri, diğer yanda Yeni Çok Kutuplu (?) Dünya Düzeni'ni tanımlama ve kontrol etme hırsıyla dünya hakimiyeti için az ya da çok örtülü bir şekilde çatışan iki jeopolitik blok.) Dünya Düzeni: Çin ve Rusya'nın yönetimindeki Avro-Asya ve ABD'nin yönetimindeki Batı.
Türkiye, revizyonist bölgesel ve küresel hırsları göz önüne alındığında, önüne çıkan her fırsatı değerlendirmeye hazırlanmaktadır. Kendisini İran ve Körfez Arap krallıklarının aleyhine bölgesel ve küresel hegemonik Müslüman güç, İslam'ın ümmetini savunabilecek tek güç olarak sunmayı arzuluyor.
Özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın önemli ölçüde zayıflaması, Hizbullah'a Lübnan'da güç projeksiyonu yapma fırsatı verebilir ve Şii örgütün boşluğunu Lübnan'daki Litani Nehri'nin kuzey kesiminin etkisi altında olacağı ve belki de İsrail ile bir "sınır" kazanacağı ve Lübnan'dan Akdeniz'e ve zenginliğine erişim sağlayacağı olası bir ayrım çizgisi (doğal sınır) ile doldurabilir. Bu nedenle uçaksavar sistemleri ve radarların yanı sıra gerekli lojistik ve nakliye tesislerini öne sürerek sahadaki gelişmeleri ve Başkan Esad, Rusya, muhtemelen ABD ve Lübnan siyasi liderliğinin yeşil ışık yakmasını bekliyor (aynı zamanda olası bir iç savaşın yeniden başlamasını önlüyor).
Türkiye'nin avantajı, sanayi altyapısı ve üssü ile Müslüman dünyasında benzeri olmayan önemli bir savaş sanayisi ve teknolojisine sahip olmasıdır. Ayrıca yüksek profilli, aşırı, İsrail karşıtı bir retorik geliştirmektedir. Sanayi ve savunma üssünün kendisine verdiği güçle, Ortadoğu'daki jeopolitik dayanaklarını arttırarak, son Halifelik olan Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürel ve etnolojik "kalıntılarını" (Balkanlar, Kafkasya, Kuzey Afrika ve eski SSCB'nin çöküşünden sonra jeopolitik yüzeye çıkan Orta Asya devletlerinin Türk kökenleri gibi) kullanabilir ve kullanmaktadır.
Ancak Osmanlı geçmişi aynı zamanda Türkiye'nin hırslarını engelleyen önemli dezavantajların da başlangıç noktasıdır:
Osmanlı İmparatorluğu'nun Arapları işgaline ilişkin travmatik ulusal deneyim ve Türkiye'nin NATO'ya katılımı yoluyla savaş sonrası Batı güvenlik sistemine organik entegrasyonu nedeniyle Türkiye'nin Arap dünyasındaki inandırıcılığının/güveninin azalması.
Batı yeni sömürgeciliği ve İsrail gibi Araplar üzerindeki Osmanlı egemenliği dönemini anımsayan Türk revizyonistleri de bu durumda aynı hatayı işlemektedirler: Arapları hafife almaktadırlar. Arap Yarımadası'ndan İberya'ya kadar uzanan geniş Arap İmparatorluğu/İslam Halifeliği aracılığıyla Arap Hegemonyasının geçmişinin, onlara bağımsızlık ve aynı zamanda egemenlik arayan, Arap liderliğini ve Arap "halk" ruhunu, şanlı geçmişteki kültürel, siyasi, askeri, askeri, teknolojik, ekonomik üstünlüğünü "hatırlayan" bir "ruh" verdiğini hesaba katmıyorlar. Teknolojik yetersizlikleri, ekonomik ve savunma bağımlılıkları nedeniyle şu anda İsrail'le doğrudan karşı karşıya gelemeyebilirler ama bu gerçekle hiçbir şekilde uzlaşamazlar.
ABD, tek kutuplu dönemde (1989-2017) ve Batı ile Varşova Paktı arasındaki iki kutuplu dünya döneminde Körfez Krallıkları için zorunlu bir müttefik olmuştur, çünkü ABD'nin dünya ekonomisindeki, dünya ticaretindeki hakimiyeti, hem eşsiz ürünü petrolün hem de deniz ticaret yollarının, çıkarma teknolojisinin ve kilit müşteri-alıcıların dağıtım ve kontrol sisteminin kilit tüketicisi olarak.
Ancak bugün, zaman güçlü bir şekilde revizyonisttir. Jeopolitik güç artık daha fazla oyuncu arasında dağılmaktadır ve bunların başlıcaları jeopolitik jeopolitik Batı Dünyasının dışındadır. Teknoloji ablukaları, yatırımlar, pazarlar, finansal hegemonya ve askeri üstünlük yoluyla ulusal ve ekonomik hırslarına engel teşkil eden Amerikan egemenliğine karşı oluşan Avrasya ittifakı (özellikle Çin merkezli olmakla birlikte Rusya ve İran, Kuzey Kore, Güney Afrika ve Afrika kıtasının diğer ülkeleri gibi bir dizi bölgesel müttefik) Batı gücünü önemli ölçüde dengelemiştir. Artık ekonomik ve altyapı gelişimi, askeri yardım ve teknoloji transferi için alternatif bir finansman kaynağı var.
İran, Avrupa-Asya bloğunun güvenilir ve vazgeçilmez bir müttefikidir: Ukrayna'ya karşı savaşta Rusya'ya önemli ölçüde yardımcı olmaktadır. Benzer şekilde Rusya da kritik silah sistemleri, bilgi, diplomatik yardım ve know-how transferi ile İran'ın güvenliğini güçlendiriyor. Çin de İran'ı güçlendirmekte, bu da İran'ı Ortadoğu'da ABD hegemonyasının daimi bir rakibi olarak "direnerek" revizyonist emellerine hizmet etmektedir (ya da "Avrupalı" dünya görüşüne karşı çıkan Avro-Asya jeopolitik analizi, Ortadoğu terimi bölgeyi Avrupa'ya yakınlığı açısından tanımladığı için Batı Asya'yı tercih etmektedir), Aynı zamanda İran petrolünü satın alarak ABD'nin diz çöktürmeye çalıştığı İran ekonomisini güçlendiriyor ve 1) önce İngiltere, sonra da ABD tarafından yaratılan iki tarihi ulus arasındaki dini ve etnik farklılıkların "yapay" olarak körüklenmesini normalleştirmek için İran ve Körfez Krallıkları arasında arabuluculuk yapmak ana ekseninde kendi politikasını uyguluyor, Fars ve Arap ve İslam'ın iki ana versiyonu (ana merkezi İran olan Şii İslam ve ana merkezi İran olan Sünni İslam - ... ) ve 2) Afganistan ve Pakistan'ın devamı olarak İran'ın (dolayısıyla Kürt "modelini" kullanan Batı Pakistan'daki Belucistan'ın ayrılıkçı emelleri) altyapı ve yatırım alanlarındaki ortaklıkları güçlendirerek Güney İpek Yolu'na dahil edilmesi.
Rusya için İran iki kat daha önemli. İran'ın Rusya için zaten çok yüksek olan jeopolitik değeri, çok rağbet gören Moskova-Bakü-Tahran-Chabahar koridorunun (İran'ın güney limanında, büyük konteyner gemilerini, dökme yük gemilerini vb. kabul edebilecek şekilde derinleştirilmesi için yatırımlar planlanmaktadır) nihai olarak sonuçlandırılmasıyla daha da artmıştır. Bu çok önemli anlaşma hem Hint Okyanusu'na ve dolayısıyla Pasifik Okyanusu'na çıkış yolu bulan Rusya'ya hem de jeopolitik rolü güçlenen ve İsrail ile rekabetinde Rusya'nın yardımını bir kez daha "garanti" altına alan İran'a hizmet etmektedir, Ama aynı zamanda Azerbaycan'daki arabuluculuğu sayesinde Rusya'nın ve muhtemelen İran'ın da rızasını alan Türkiye, Nahçıvan ve Şunik (Zagezur) Ermeni koridoru üzerinden Türkiye'yi sadece Azerbaycan'a bağlamakla kalmıyor, aynı zamanda Orta Asya'daki tüm Türki cumhuriyetlerle de anlaşarak Orta Asya'yı birbirine bağlama (ve böylece etkileme) yönündeki temel jeopolitik hedeflerinden birini gerçekleştirmiştir. Elbette Azerbaycan kazandı, Ermenistan çok şey kaybetti ve Ermenistan'a karşı savaşta Azerbaycan'ı destekleyerek onu küçük düşüren İsrail "ihanet etti" [belki de bu anlaşma İran'ın "şanssız" Cumhurbaşkanı Raisi'nin ölümüyle sonuçlanan helikopterle Azerbaycan'a yaptığı tehlikeli yolculuğun riskini haklı çıkarıyor].
Buna göre: 1. İran'ın İran'ın Orta Doğu'daki (Batı Asya) gerçekleri değiştirmeye çalışmak için kullandığı cephaneliğin elde edilmesi, revizyonist dönemin ve özellikle de İsrail'e 1200 km'den daha uzak mesafelerden hassas saldırılar düzenleyebilen, teknolojik olarak gelişmiş balistik süpersonik füzelerin üretilmesi için gerekli füze ve diğer teknolojilerin yaygınlaşmasının bir sonucudur. Bu durum İran liderliğinde, tam da İran'ın önemli ve yükseltilmiş jeopolitik önemi ve Batı egemenliği tarafından dayatılan dünya sisteminin nihai revizyonunun kritik kavşağında Avrupa-Asya bloğunun güvenilirliği nedeniyle, İsrail'in karşı önlemleriyle korunmasa bile güçlendirileceğine dair makul bir inanç yaratmaktadır.
Doğası gereği muhafazakâr olan Körfez Krallıkları ölçüyor, hesaplıyor, mesafe koyuyor, ortaklıklar kuruyor. Ne de olsa başlıca müşterileri artık Batı'da değil, Doğu Asya ve Pasifik'te.
Gezegenin içinden geçtiği iki kutupluluk ve/veya "tek kutuplu an" döneminde Körfez Krallıkları, petrodolar sayesinde sahip oldukları ekonomik güce rağmen İsrail ve onu destekleyen Batı ile doğrudan karşı karşıya gelemediler; bu da Batı'nın İsrail'e sağladığı silah sistemleriyle bağlantılı olarak onları teknolojik açıdan daima bir nesil geride tutma stratejisini kırmaya yetmedi. Bununla birlikte, geçmiş tahakkümün (ve elbette petrodolar'ın) mevcut ve belirleyici "hafızası" nedeniyle, Araplar Batı kültür emperyalizmini kararlı bir şekilde reddederek, çoğu zaman aşırı bir şiddetle ulusal ve dini kimliklerine döndüler. Ayrıca, Batı anlatısını (Batı'ya "boyun eğmeleri" bir alt akım olarak) tüketen bir "yeraltı" propaganda alt tabakası yaratmayı ve sürdürmeyi başardılar, Batılı emperyalist politikanın Batılı meşrulaştırıcı anlatısının ahlaki temellerini kesip attı ve ABD'nin Ortadoğu'da ve İsrail'deki Filistinlilerle ilgili olarak aradığı nihai çözümü reddetti ve reddetmeye devam ediyor, neo-muhafazakar Yeni Ortadoğu'da "işbirliğini" reddediyor, Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinlilerin başka yerlere "nakledilerek" tasfiye edilmesi, "operatörleri" aradıkları "yeni Orta Doğu" "oluşumunun" ahlaki ve kurumsal meşruiyetine uzun vadeli zarar vermeye maruz bırakmaktadır, Onları her zamankinden daha aşırı şiddet eylemlerine "yönlendirmek" ve bunu (müttefik ve ... koruyucusu) Batı'nın önyargılarını ve "ikiyüzlülüğünü" "açığa çıkaracak" şekilde metodik olarak yansıtmak! Krallıkların koruyucusu) Batı! Batı'nın kibri ve üstünlüğü o kadar çok "körleştiriyor" ki, daha önce de söylediğimiz gibi, dünya güç oyuncularının dağılımının Batı için olumsuz yönde değiştiği ve Arap medyasının küresel bir etkiye sahip olduğu ve uluslararası kamuoyunu şekillendirdiği bugün bile bu ince strateji algılanmıyor.
Ve Türkiye Körfez Krallıkları'nda, İsrail ve İran ile birlikte Orta Doğu bölgesel rekabet sistemini oluşturan doğal bölgesel rakibini (Orta Doğu veya Batı Asya'da) bulmaktadır.
Körfez Krallıkları, bu ince stratejiye hizmet etmek için kurdukları İslam Konferansı Örgütü'nü (İKÖ) kontrol etmektedir. Ayrıca Müslüman dünyasının kutsal mekânları olan Medine ve Mekke'yi de kontrol ederek nesnel bir karşılaştırmalı üstünlük sağlamaktadırlar. Ama onlar aynı zamanda gıpta ile bakılan petrol dolarlarının sahipleri ve ... kullanıcılarıdır (gerekli yatırımcılar)!
Bir yanda Arap sermayesi/yatırımları/petrolü, diğer yanda Türk-İslam sanayi altyapısının tamamlayıcılığı, her iki tarafın da kendi stratejik hedeflerine hizmet etmek için zorunlu bir işbirliği zemini yaratmaktadır.
Ancak Körfez Arapları için İran'ın yok edilmesi artık Türkiye için geçmişte olduğu kadar cazip görünmüyor. Avrupa-Asya bloğu tarafından desteklenen yeni dünya sistemi bağlamında, Arap Yarımadası'nın ve Arap petrolünün Çin için önemini anlıyorlar. İran'ın istikrara kavuşması, Arap Yarımadası'nın ve Körfez Krallıkları'nın lideri Suudi Arabistan'ın jeopolitik önemini, coğrafya gereği zorunlu olarak, kararlı bir şekilde yükseltecektir, Doğu Asya'yı Afrika kıtasına bağlayan gerekli koridor olacak ve Suudi Arabistan'ın jeopolitik rolünü ve Suudi Kraliyet Hanedanı'nın prestijini arttırmak için muazzam fırsatlar sunacaktır. Dolayısıyla İran'a karşı harekete geçme konusunda artık o kadar istekli değiller.
Tüm bu Orta Doğu olaylarının ortasında ABD'nin kafası karışmış görünüyor. Neredeyse tüm stratejik potansiyelini, Rusya'nın ezilmesi ve teslim olması ya da parçalanması ve siyasi liderliğinin değişmesi başarısına bağlamış durumda ki bu da kendisine, çok uluslu şirketlerinin ve milyarderlerinin karlılığını bozmadan, ana rakibi Çin'e karşı mutlak bir avantaj sağlayacaktır. Bu temel stratejinin başarısıyla Rusya'nın zenginlik üreten kaynaklarını kontrolü altına almanın yanı sıra, Çin'i de sanayisi için alternatif bir kaynak olarak bunlardan mahrum bırakacak ve Liberal Uluslararası Düzen'in (LIO) ya da diğer adıyla Kurallara Dayalı Uluslararası Düzen'in (RBIO) 'uluslararası, hukuka dayalı düzenini' kabul etmeye zorlayacaktır. Böylece diğer tüm meseleler 'düzgün' bir şekilde çözülmüş olacaktır.
Ancak şimdi, İsrail'in olası ezici saldırılarıyla İran'ın yok edilmesiyle bile, ABD'nin ana meydan okuması olan revizyonist Çin'le yüzleşmekten fayda sağlayamayacağı görülüyor. Bölgede mevcut olan dağınık askeri güçler üzerindeki baskılar ve ABD Donanmasının içerdiği birçok risk nedeniyle Basra Körfezinde faaliyet gösterememesi, ABD'nin bölgedeki çıkarlarına büyük bir darbe indirecektir. Aynı zamanda Çin'e Güney Çin Denizi'nde ya da Tayvan'a karşı harekete geçme fırsatı verebilirler. Bu durumda ABD kendisini şu ya da bu şekilde, hepsi de "yanmakta olan" üç eşzamanlı tatil beldesine dahil olmuş bulacaktır. Orta Doğu'da ve 3. (Kuzeybatı) Pasifik'te.
İsrail ve Ukrayna için bariz tehlike, ABD'nin Pasifik'te Çin'i desteklemek yerine onu çevrelemeye daha fazla ağırlık vermeyi tercih etmek zorunda kalmasıdır.
Orta Doğu'daki kriz, aktörlerden birinin ya da diğerinin az ya da çok başarılı karşı önlemlerinden sonra bile muhtemelen devam edecek ve aktörlerin en temel verilerinin bile riskini artıracaktır.
Yukarıda bir kısmına değindiğimiz yeni bölgesel ve küresel verilerin ortaya çıkmasından önce, kontrolsüz geçmişin yarattığı kibir, (yeni verileri dikkate almayan) akılsızca tırmandırma eylemlerine bile yol açabilir. Bu durumda katılımcılar için riskler gerçekten büyük olmakla birlikte dünya düzeni ve barışı için de riskler söz konusu olabilir.
Büyük olasılıkla, aşırı retorik ve propagandaya rağmen, personel gerçekçi bir şekilde verileri dikkate alacak ve gerçekçi bir temelde kazanç ve kayıpları göz önünde bulundurarak eylemlerini fiilen sınırlandıracaktır. Hepsi gerekli bilgi ve verilere sahiptir.
Aksi takdirde, Orta Doğu (Batı Asya) Ukrayna örneğini takip edecek ve küresel sistemin, devlet ve süper devlet yapılarının gücünü test edecek hızlı jeopolitik gelişmelerin çok daha şiddetli bir "amplifikatörü" haline gelecek ve tam da tüm büyük dünya güçlerinin ve aynı zamanda önemli bölgesel rakiplerin kritik çıkarları söz konusu olduğu için dünya barışına yönelik çok gerçek tehditler ortaya çıkacaktır.
*Dionysis Pantis, Avukat, jeopolitik analist
Jeopolitik Analist ve Yunanistan Dışişleri Bakanlığı eski danışmanı Dionysis Panti'nin daha fazla makalesine aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
https://www.ibnaeu.com/?s=%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CF%8D%CF%83%CE%B7+%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AE
https://www.ibnaeu.com/tr/?s=%CE%94%CE%99%CE%9F%CE%9D%CE%A5%CE%A3%CE%97+%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%A4%CE%97&trp-form-language=tr
**IBNA'da yayınlanan görüşler yalnızca yazarlara aittir.
Ο Διονύσης Παντής είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο με εικοσαετή εμπειρία στην δικαστηριακή & συμβουλευτική δικηγορία, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Παντείου (κατεύθυνση Δημοσίου Δικαίου) με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό & Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο.
Από το 1996 ασκεί ενεργά & αδιάλειπτα την δικηγορία, με αντικείμενο το Ποινικό - Διοικητικό - Αστικό Δίκαιο, το Δίκαιο των Επενδύσεων, την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα Πνευματικά Δικαιώματα, Σωματεία, Εταιρίες, Πτωχευτικό Δίκαιο.
Δικηγορεί στα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας στον Άρειο Πάγο, Ελεγκτικό Συνέδριο & Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς & σε όλες τις βαθμίδες της ποινικής, πολιτικής και διοικητικής δικαιοσύνης.
Διατέλεσε εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2019 διετέλεσα επιστημονικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, είναι δικηγόρος της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Κυπριακού Αγώνα & άλλων σωματείων με πολιτιστικό, εθνικό & αθλητικό αντικείμενο.
Κατευνασμός, στρατηγική για σοβαρά και μεγάλα προβλήματα.
[όχι ότι έχει καμία σημασία αλλά για να το ξέρετε] "Οι στρατηγικές του κατευνασμού και της πρόσδεσης στο άρμα του αντιπάλου δεν είναι χρήσιμες για να αντιμετωπίσει κανείς επιτιθέμενους. Και οι δύο προσβλέπουν την παραχώρηση ισχύος σε ένα αντίπαλο κράτος, γεγονός που σε ένα άναρχο σύστημα αποτελεί εγγύηση για σοβαρά προβλήματα. Με την πρόσδεση στο άρμα του αντιπάλου, το απειλούμενο κράτος εγκαταλείπει την ελπίδα να εμποδίσει τον επιτιθέμενο να αποκτήσει ισχύ εις βάρος του ... Ο κατευνασμός είναι μία πολύ φιλόδοξη στρατηγική. Ο κατευνάζων αποσκοπεί στο να τροποποιήσει την συμπεριφορά του επιτιθέμενου παραχωρώντας του ισχύ, ελπίζοντας έτσι ότι η χειρονομία αυτή θα κάνει τον επιτιθέμενο να αισθάνεται πιο ασφαλής με αποτέλεσμα να μειωθεί ή επαλειφθεί το κίνητρο της επιθετικότητας του... ο κατευνασμός και η πρόσδεση στο άρμα του αντιπάλου είναι αναποτελεσματικές και επικίνδυνες στρατηγικές επειδή επιτρέπουν την ανατροπή της ισορροπίας ισχύος εις βάρος του απειλούμενου κράτους..." John J. Mearsheimer, Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗς ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, μετάφραση Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, εκδόσεις Πολιτεία. O John J. Mearsheimer είναι αυτός που μέσα από την ανάλυση του προέβλεψε την γεωπολιτική ζημία από την εντελώς αδόκιμη και αποπροσανατολιστική για τα αμερικανικά γεωπολιτικά συμφέροντα εμπλοκή στον Πόλεμο του Κόλπου και στην Ουκρανική σύγκρουση, ενώ οι ΗΠΑ έπρεπε να επικεντρώσουν την ισχύ τους στην ανάσχεση του μοναδικού πραγματικού τους ανταγωνιστή: την Κίνα. Ούτε και εκεί στις ΗΠΑ είχε σημασία η προειδοποίηση. Κατά επιτρεπτή αναλογία η Ελλάδα με την πολιτική κατευνασμού (με μικρά επεισόδια ανάσχεσης, αλλά όχι ουσιαστικής εξισορρόπησης και ασυνεπούς στο χρόνο και αναποτελεσματικής στρατηγικής μετάθεσης βαρών (διεθνοποίηση Κυπριακού, Ελληνοτουρκικά ευρωπαϊκό πρόβλημα, ελληνοτουρκικά σύνορα σύνορα ΕΕ Τουρκίας) από το 2002 όπου ανέλαβε στην Τουρκία τηςν εξουσία το ΑΚΠ η τουρκοϊσλαμική δηλαδή θεώρηση για την Τουρκία, άφησε την Τουρκία να αναπτύσσεται - επεκτείνεται αναζητώντας ανενόχλητη την Περιφερειακή (σε Βαλκάνια, Καύκασο/Κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή αλλά γιατί όχι ευρύτερη Ανατολική Ευρώπη και Βόρεια και Δυτική Αφρική) Ηγεμονία & ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ με τις ευλογίες και ελληνικής ελίτ αλλά και ΗΠΑ που προσέβλεπαν σε συνεργασίες με τους φιλόδοξους τούρκους ισλαμιστές «επιχειρηματίες».
Ο Διονύσης Παντής είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο με εικοσαετή εμπειρία στην δικαστηριακή & συμβουλευτική δικηγορία, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Παντείου (κατεύθυνση Δημοσίου Δικαίου) με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό & Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο.
Από το 1996 ασκεί ενεργά & αδιάλειπτα την δικηγορία, με αντικείμενο το Ποινικό - Διοικητικό - Αστικό Δίκαιο, το Δίκαιο των Επενδύσεων, την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα Πνευματικά Δικαιώματα, Σωματεία, Εταιρίες, Πτωχευτικό Δίκαιο.
Δικηγορεί στα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας στον Άρειο Πάγο, Ελεγκτικό Συνέδριο & Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς & σε όλες τις βαθμίδες της ποινικής, πολιτικής και διοικητικής δικαιοσύνης.
Διατέλεσε εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2019 διετέλεσα επιστημονικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, είναι δικηγόρος της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Κυπριακού Αγώνα & άλλων σωματείων με πολιτιστικό, εθνικό & αθλητικό αντικείμενο.
Η σύγκρουση Ιράν - Ιράκ υπό το πρίσμα των περιφερειακών και παγκόσμιων γεωπολιτικών (αναθεωρητικών) ανταγωνισμών
Η σύγκρουση Ιράν - Ιράκ υπό το πρίσμα των περιφερειακών και παγκόσμιων γεωπολιτικών (αναθεωρητικών) ανταγωνισμών
Η δεύτερη πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, σε λιγότερο από πέντε μήνες, αποτελεί από μόνη της είδηση με μεγάλη γεωπολιτική σημασία.
Για να εξηγηθούμε: έγινε δυνατή και αντικατοπτρίζει μία περιφερειακή και παγκόσμια μετατόπιση ισχύος.
Στο κείμενο αυτό παρουσιάζουμε μία προσέγγιση της υφιστάμενης κρίσης υπό το πρίσμα των περιφερειακών και παγκόσμιων μετακινήσεων ισχύος.
Η πρώτη επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ της 13ης Απριλίου 2024 αποτελεί από μόνη της μία σημαντική αλλαγή στην περιφέρεια της Μέσης Ανατολής. Το Ισραήλ για πρώτη φορά αντιμετώπισε έναν κρατικό αντίπαλο ο οποίος μπορούσε να του επιβάλλει «αντίποινα» στο έδαφος του, φιλοδοξώντας να εξισορροπήσει την μέχρι τότε συγκριτικά απόλυτα κυρίαρχη στην περιοχή, ισχύ του. Με άλλα λόγια, μέχρι το σημείο εκείνο, το Ισραήλ μπορούσε να ενεργεί όπως ήθελε, χωρίς να υφίσταται σημαντικές συνέπειες, χωρίς ουσιαστικά αποτρεπτικά αντίμετρα. Μπορούσε επίσης να κλιμακώνει πολεμικές ενέργειες – επιχειρήσεις (είχε αυτό που στην διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως escalation dominance) χωρίς ουσιαστικό αντίπαλο. Αυτή η κυριαρχία του Ισραήλ στην κλιμάκωση αμφισβητείται, με κίνδυνο για το Ισραήλ να οριοθετηθεί η κυριαρχία του στην κλιμάκωση: δηλαδή η δυνατότητα αντιποίνων είναι δυνατόν, αυξάνοντας την διακινδύνευση υψηλού -και σε κάθε περίπτωση υπολογίσιμου-, κόστους, να το αποτρέπει από συγκεκριμένες ενέργειες που θεωρούνται από τον αντίπαλο κόκκινες γραμμές και που «εξασφαλίζουν» επώδυνη απάντηση.
Από την άλλη το Ιράν φιλοδοξεί αυτοτελώς και αυτοδύναμα (όχι μέσω proxies) να εξασφαλίσει την δυνατότητα οριοθέτησης του Ισραήλ και να αποκτήσει έλεγχο της κλιμάκωσης της σύγκρουσης στην Μέση Ανατολή (ή Δυτική Ασία) τόσο σε σχέση με τον παράγοντα χρόνο, όσο και τον τόπο (εντός του εδάφους του αντιπάλου) και την ένταση (βλέπουμε αλλαγή στην ένταση μεταξύ των δύο επιχειρήσεων της 13ης Απριλίου και την 1ης Οκτωβρίου αλλά και μία … μελλοντική υπόσχεση για «ασύλληπτη» επόμενη «απάντηση») .
Το Ιράν είχε και προηγουμένως δημιουργήσει ή ενισχύσει οργανώσεις όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς, Ιρακινές Σιϊτικές πολιτοφυλακές, που η Δύση και το Ισραήλ χαρακτηρίζουν τρομοκρατικές, αλλά και τον Σύριο Πρόεδρο Ασάντ και την υπό την ηγεσία του Συρία και το καθεστώς των Χούθις στο κέρας της Αραβικής Χερσονήσου στην Υεμένη, δημιουργώντας ένα τεράστιο για την περιοχή δίκτυο εχθρικών προς το Ισραήλ και την Δύση οργανώσεων και καθεστώτων. Όμως, παρόλη την πολυπλοκότητα και ένταση του, το δίκτυο αυτό μπορούσε να λειτουργήσει κυρίως παρενοχλώντας το Ισραήλ, με σαφώς κατώτερα τεχνολογικά μέσα και να κρατήσει μακριά από το ίδιο το Ιράν τον πόλεμο. Το Ιράν κατόρθωσε έτσι, κατά το παρελθόν, να κρατά απασχολημένους το Ισραήλ και τις ΗΠΑ με την αντιμετώπιση του δικτύου αυτού που ενίσχυε, διατηρώντας την ειρήνη (όπως αυτή μπορεί να οριστεί στην πολύπαθη Μέση Ανατολή ή Δυτική Ασία) για το ίδιο. Παρ΄ όλες τις κυρώσεις και την ακραία επιθετική ρητορική, την ένταξη του Ιράν από τις ΗΠΑ στις «δυνάμεις του κακού», τα προβλήματα στην οικονομία του από την απομόνωση και τις κυρώσεις, την κατατριβή του από τον πόλεμο με το Ιράκ και τις μεθοδευμένα από «τρίτους» κακές σχέσεις του με τα Βασίλεια του Κόλπου,το Ιράν κατόρθωσε τις κρίσιμες δεκαετίες του 90 και του 2000-2010 2010- 2020 να παραμείνει ουσιαστικά αλώβητο. Δηλαδή την εποχή που οι ΗΠΑ είχαν μείνει η μοναδική υπερδύναμη, την περιβόητη - αν και πρόσκαιρη - «Μονοπολική Στιγμή» του παγκόσμιου συστήματος, το Ιράν απέφυγε «έντεχνα» μία καταστροφή αντίστοιχη με αυτή που υπέστη το Ιράκ από τις ΗΠΑ και την συμμαχία των «προθύμων». Παρότι στην απροθυμία των ΗΠΑ να ακολουθήσει το μοντέλο του Ιράκ και στο Ιράν μπορεί να συνέτειναν και άλλοι παράγοντες (όπως το υψηλό κόστος και η εσωτερική αμφισβήτηση κατά πόσον οι πόλεμοι του Κόλπου εξυπηρετούσαν τα πραγματικά γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ) εδώ έχουμε μία καλή εφαρμογή και παράδειγμα του «συν Αθηνά και χείρα κίνει» και της αρχής της αυτοπροστασίας (με χρήση από την μεγάλη φαρέτρα στρατηγικών αποτροπής) των κρατών.
Κατά περίεργη ειρωνεία της «τύχης» και υψηλή γεωπολιτική διδαχή για όσους επιλέγουν ή δεν αντιλαμβάνονται τους τεράστιους κινδύνους που εμπεριέχει η ανάληψη βαρών άλλων (bandwagoning - μεταφορά βαρών αποτροπής από μία δύναμη σε μία άλλη), αντί να υποστεί το Ιράν την ενεργητική «αναμόρφωση» της Μέσης Ανατολής από τις «νεοσυντηρητικές» ΗΠΑ , την υπέστη ο κύριος ανταγωνιστής του: το Ιράκ του Προέδρου Σαντάμ, αυτού που μεθοδευμένα με έναν φθοροποιό πόλεμο επιχειρούσε και πετύχαινε την κατατριβή του Ιράν, έχοντας αναλάβει το βάρος αυτό, ηθελημένα ή όχι, για λογαριασμό κυρίως των ΗΠΑ και της στρατηγικής τους αντιμετώπισης του Ιράν. Δεν πρόκειται για τύχη, αλλά για υψηλή στρατηγική παραπλάνησης, κατατριβής τρίτων και απομάκρυνσης του πολέμου από τα σύνορα του μέσω τρίτων proxies, κρατώντας έτσι το Ιράν τους δηλωμένους εχθρούς του «απασχολημένους» με πιο άμεσες (και … θορυβώδεις) απειλές. Αν και βοήθησαν και άλλοι παράγοντες, η ύπαρξη της στρατηγικής αυτής του Ιράν αποτέλεσε εκ των πραγμάτων καθοριστικό αποτρεπτικό παράγοντα.
Πλέον, με ένα συνδυασμό διαφόρων τύπων drones και πυραύλων που συστηματικά και μεθοδικά παρήγαγε μαζικά τις προηγούμενες δεκαετίες που οι εχθροί του ήταν απασχολημένοι με Ιράκ, Χεζμπολά, Χαμάς κλπ οι οποίοι … ταξίδευαν επί δύο ώρες στην πρώτη επιχείρηση και 181 βαλλιστικών υπερηχητικών πυραύλων 12 λεπτά στην δεύτερη επιχείρηση True Promise (!) ένας ικανός αριθμός του πέρασε το καλύτερο σύστημα αεράμυνας στο κόσμο : αυτό του Ισραήλ μάλιστα με τις βοήθειες Αμερικανικών και άλλων για να ανασχεθούν, μεταξύ των οποίων Βρετανικών και Ιορδανικών αντιαεροπορικών συστημάτων και αεροπορίας. Οι δύο αυτές επιχειρήσεις που με νόημα το Ιράν ονομάζει True Promise 1 και 2 «υπόσχονται», εκτός των άλλων, μία σημαντική αλλαγή στην περιφέρεια της Μέσης Ανατολής (Δυτική Ασία).
Το παίγνιο this for that, ισχύος, κλιμάκωσης, αντιποίνων, προπαγάνδας, παραπληροφόρησης, περισσότερο ή λιγότερο επώδυνων χτυπημάτων που όμως επηρεάζουν τον άμαχο πληθυσμό και το ηθικό που έχουν εμπλακεί Ισραήλ και Ιράν συνεχίζεται και όλοι, εχθροί και φίλοι (;) περιμένουν να δουν πως θα καταλήξει ώστε … να επωφεληθούν από οποιοδήποτε κενό ισχύος δημιουργηθεί.
Σε αυτό το υπολογιστικό και αδίστακτο παίγνιο εμπλέκονται άμεσα και έμμεσα περιφερειακοί κοινοί ανταγωνιστές των δύο εμπλεκομένων και τα δύο Παγκόσμια γεωπολιτικά μπλοκ που ενισχύουν και προστατεύουν τον περιφερειακό τους σύμμαχο και ορισμένα η Τουρκία και τα Βασίλεια του Κόλπου, βασικοί περιφερειακοί ανταγωνιστές του Ισραήλ και του Ιράν από την μία πλευρά και τα δύο διαμορφωμένα πλέον γεωπολιτικά μπλοκ που συγκρούονται περισσότερο ή λιγότερο καλυμμένα για την παγκόσμια κυριαρχία με φιλοδοξία να ορίσουν και ελέγξουν επ ωφελεία τους την Νέα Πολυπολική (;) Παγκόσμια Τάξη: το ευρωασιατικό υπό την Κίνα και τη Ρωσίας και το δυτικό υπό τις ΗΠΑ.
Η Τουρκία, με δεδομένες τις αναθεωρητικές περιφερειακές και παγκόσμιες της φιλοδοξίες. ετοιμάζεται να εκμεταλλευτεί οποιαδήποτε ευκαιρία της παρουσιαστεί. Φιλοδοξεί να παραστεί ως η ηγεμονική μουσουλμανική δύναμη περιφερειακά και Παγκόσμια σε βάρος του Ιράν και των Αραβικών Βασιλείων του Κόλπου, η μοναδική δύναμη που μπορεί να υπερασπιστεί την Ούμα του Ισλάμ.
Ειδικότερα σημαντική εξασθένηση της Χαζμπολάχ στο Λίβανο μπορεί να της δώσει την ευκαιρία για προβολή δύναμης στο Λίβανο, καλύπτοντας το κενό της σιϊτικής οργάνωσης με μία ενδεχόμενη διαχωριστική γραμμή (φυσικό σύνορο) τον ποταμό Λιτάνι στο Λίβανο όπου το βόρειο τμήμα θα βρίσκεται υπό την επιρροή της και ίσως να αποκτήσει «σύνορα» με το Ισραήλ και πρόσβαση και από το Λίβανο στη Μεσόγειο Θάλασσα και τον πλούτο της. Γι΄ αυτό έχει προωθήσει αντιαεροπορικά συστήματα και ραντάρ μαζί με τα απαραίτητα μέσα διοικητικής μέριμνας και μεταφοράς αναμένοντας τις εξελίξεις στο πεδίο και το πράσινο φως από τον Πρόεδρο Ασαντ, τη Ρωσία, ενδεχομένως και τις ΗΠΑ και την πολιτική ηγεσία του Λιβάνου (εξασφαλίζοντας και από μία πιθανή αναβίωση εμφύλιου πολέμου).
Πλεονέκτημα της Τουρκίας η βιομηχανική της υποδομή και βάση και η σημαντική πολεμική της βιομηχανία και τεχνολογία, μοναδικές στον μουσουλμανικό κόσμο. Αναπτύσσει παράλληλα μία υψηλών τόνων, ακραία, Αντιϊσραηλινή ρητορική. Με την δύναμη που της δίνει η βιομηχανική και αμυντική της βάση μπορεί και εκμεταλλεύεται, αυξάνοντας τα γεωπολιτικά της ερείσματα σε όλη την Μέση Ανατολή, τα πολιτισμικά και εθνολογικά «υπολείμματα» (όπως και στα Βαλκάνια, Καύκασο, Βόρεια Αφρική και την τουρκογενή προέλευση κεντροασιατικών κρατών που βγήκαν στην γεωπολιτική επιφάνεια μετά την κατάρρευση της πρώην ΕΣΣΔ) του τελευταίου Χαλιφάτου, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Στο Οθωμανικό παρελθόν όμως έχουν την αφετηρία τους και τα σημαντικά ανασχετικά μειονεκτήματα των Τουρκικών φιλοδοξιών:
Η μειωμένη αξιοπιστία/εμπιστοσύνη που η Τουρκία έχει στον Αραβικό Κόσμο λόγω της τραυματικής εθνικά εμπειρίας της κατοχής των Αράβων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και από την οργανική ενσωμάτωση της Τουρκίας στο μεταπολεμικό Δυτικό σύστημα ασφαλείας με την συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ.
Και οι Τούρκοι αναθεωρητές, αναπολώντας την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας επί των Αράβων, όπως ο δυτικός νεοαποικισμός και το Ισραήλ, διαπράττουν εν προκειμένω το ίδιο σφάλμα: υποτιμούν τους Άραβες. Δεν λαμβάνουν υπόψη ότι το παρελθόν της Αραβικής Ηγεμονίας, μέσω της τεράστιας Αραβικής Αυτοκρατορίας / Ισλαμικού Χαλιφάτου, από την Αραβική Χερσόνησο μέχρι και την Ιβηρική, τους δίνει το «πνεύμα» που αναζητά ανεξαρτησία, αλλά και κυριαρχία, «θυμάται» η αραβική ηγεσία και αραβική «λαϊκή» ψυχή την πολιτιστική, πολιτική, στρατιωτική, τεχνολογική, οικονομική της υπεροχή στο ένδοξο παρελθόν. Και μπορεί στην συγκυρία να μην μπορούν να αντιπαρατεθούν ευθέως στο Ισραήλ, λόγω της τεχνολογικής τους μειονεξίας και της οικονομικής και αμυντικής τους εξάρτησης, όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι συμφιλιωμένοι με αυτή την πραγματικότητα.
Οι ΗΠΑ υπήρξαν αναγκαστικός σύμμαχος για τα Βασίλεια του Κόλπου στην εποχή της μονοπολικής στιγμής (1989 -2017) αλλά και στην περίοδο του διπολικού κόσμου μεταξύ Δύσης και Συμφώνου της Βαρσοβίας, εξαιτίας της κυριαρχίας των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία, στο Παγκόσμιο Εμπόριο, τόσο ως βασικοί καταναλωτές του μοναδικού τους προϊόντος, του πετρελαίου όσο και των θαλασσίων εμπορικών δρόμων μεταφοράς τους, της τεχνολογίας εξόρυξης τους και του συστήματος διανομής και ελέγχου των βασικών πελατών-αγοραστών.
Όμως σήμερα, η εποχή είναι έντονα αναθεωρητική. Η γεωπολιτική ισχύς διανέμεται πλέον σε περισσότερους παίκτες, βασικοί εκ των οποίων είναι εκτός του γεωπολιτικού γεωπολιτισμικού Δυτικού Κόσμου. Η ευρασιατική συμμαχία (με κέντρο ιδίως Κίνα αλλά και την Ρωσία και σειρά περιφερειακών συμμάχων όπως Ιράν, Βόρεια Κορέα, Νότια Αφρική και άλλες χώρες της Αφρικανικής Ηπείρου κα ) που έχει διαμορφωθεί εναντίον της Αμερικανικής κυριαρχίας που μέσω αποκλεισμών από τεχνολογία, επενδύσεων, αγορών, χρηματοοικονομικής Ηγεμονίας και στρατιωτικής υπεροπλίας αποτελεί εμπόδιο στις εθνικές και οικονομικές τους φιλοδοξίες έχει σημαντικά εξισορροπήσει την δυτική ισχύ. Πλέον υπάρχει εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης της οικονομικής ανάπτυξης και της ανάπτυξης των υποδομών, στρατιωτικής αρωγής και μεταφοράς τεχνολογίας.
Το Ιράν αποτελεί έναν αξιόπιστο και απαραίτητο σύμμαχο του Ευρωασιατικού μπλοκ: βοηθά την Ρωσία σημαντικά στον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Αντίστοιχα η Ρωσία ενισχύει την ασφάλεια του Ιράν με κρίσιμα οπλικά συστήματα, πληροφορίες, διπλωματική βοήθεια και μεταφορά τεχνογνωσίας. Η Κίνα επίσης ενισχύει το Ιράν που εξυπηρετεί τις αναθεωρητικές φιλοδοξίες της «αντιστεκόμενη», ως ένας μόνιμος αντίπαλος της αμερικανικής ηγεμονίας στην Μέση Ανατολή (ή όπως η ευρωασιατική γεωπολιτική ανάλυση που αντιδρά στην «ευρωπαϊκή» αντίληψη του κόσμου προτιμά Δυτική Ασία καθώς ο όρος Μέση Ανατολή ορίζει την περιοχή εν σχέση με την εγγύτητα του με την Ευρώπη), αγοράζει και το ιρανικό πετρέλαιο ενισχύοντας την οικονομία του Ιράν που οι ΗΠΑ προσπαθούν να γονατίσουν και εφαρμόζουν την δική τους πολιτική με κύριους άξονες 1) την μεσολάβηση μεταξύ Ιράν και Βασιλείων του Κόλπου ώστε να εξομαλυνθεί η «τεχνιτή» δημιουργημένη από την Μεγάλη Βρετανία κατ αρχήν και κατόπιν τις ΗΠΑ υποδαύλιση των θρησκευτικών και εθνικών διαφορών μεταξύ δύο ιστορικών εθνών, του Περσικού και του Αραβικού και δύο κύριες εκδοχές του Ισλάμ (σιιτικό με κύριο κέντρο το Ιράν και σουνιτικό Ισλάμ με κύριο κέντρο – σε … απογοήτευση των Τούρκων – των Αράβων) και 2) την ένταξη και του Ιράν, ως συνέχεια των Αφγανιστάν και Πακιστάν (εξού και οι αυτονομιστικές φιλοδοξίες του Μπαλουχιστάν του δυτικού Πακιστάν, χρησιμοποιώντας το κουρδικό «μοντέλο») , στον νότιο δρόμο του Μεταξιού με την ενίσχυση συνεργασιών σε υποδομές και επενδύσεις .
Για την Ρωσία το Ιράν είναι διπλά σημαντικό. Η ήδη πολύ υψηλή για την Ρωσία γεωπολιτική αξία του Ιράν ενισχύθηκε από την εν τέλει συνομολόγηση του πολυπόθητου διαδρόμου Μόσχας – Μπακού – Τεχεράνης - Τσαμπαχάρ (στον Ιρανικό νότο λιμάνι που προβλέπονται επενδύσεις εμβάθυνσης του ώστε να καταστεί ικανό να δέχεται μεγάλα πλοία κοντέινερ, χύδην κα). Η πολύ σημαντική αυτή συμφωνία εξυπηρετεί ταυτόχρονα τις Ρωσία που βρίσκει διέξοδο προς τον Ινδικό και κατ΄ επέκταση τον Ειρηνικό ωκεανό, το Ιράν που ο γεωπολιτικός του ρόλος ενισχύεται, αποκτώντας μία ακόμη «εγγύηση» βοήθειας της Ρωσίας στον ανταγωνισμό με το Ισραήλ, αλλά και την Τουρκία που με την μεσολάβηση της στο Αζερμπαϊτζάν λαμβάνει το αντάλλαγμα της Ρωσικής και μάλλον και της Ιρανικής συναίνεσης στην δημιουργία της οδικής και σιδηροδρομικής σύνδεσης της μέσω Ναχιτσεβάν και του αρμενικού διαδρόμου του Σιούνικ (Ζαγκεζούρ) που ενώνει την Τουρκία όχι μόνο με το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και με όλες τις τουρκογενείς δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, πραγματοποιώντας μία από τις βασικές της γεωπολιτικές φιλοδοξίες σύνδεσης της (και άρα επιρροής) στην Κεντρική Ασία. Κερδισμένο βέβαια και το Αζερμπαϊτζάν, μεγάλη χαμένη η Αρμενία και «προδομένο» το Ισραήλ, που ενίσχυσε το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο εναντίο της Αρμενίας, εξευτελίζοντας την [ίσως αυτή η συμφωνία αιτιολογεί την διακινδύνευση του επικίνδυνου ταξιδιού με το μοιραίο ελικόπτερο στο Αζερμπαϊτζάν του «άτυχου» Πρόεδρου του Ιράν Ραΐση που οδήγησε στον θάνατο του].
Κατά τα ανωτέρω: 1. Η απόκτηση του οπλοστασίου που το Ιράν κάνει χρήση προσπαθώντας να αλλάξει τα δεδομένα στην Μέση Ανατολή (Δυτική Ασία) είναι αποτέλεσμα της αναθεωρητικής εποχής και κυρίως της διάχυσης της πυραυλικής και άλλης απαραίτητης τεχνολογίας για την παραγωγή τόσο τεχνολογικά προωθημένων βαλλιστικών υπερηχητικών πυραύλων που μπορούν να προκαλέσουν χτυπήματα ακριβείας στο Ισραήλ σε αποστάσεις άνω των 1200 χιλιομέτρων 2. Δημιουργείτε στην Ιρανική ηγεσία, λόγω ακριβώς της σημαντικής και αναβαθμισμένης γεωπολιτικής σημασίας του Ιράν, αλλά και της αξιοπιστίας του ευρωασιατικού μπλοκ στην κρίσιμη συγκυρία για την τελική αναθεώρηση του παγκόσμιου συστήματος που επέβαλε η δυτική κυριαρχία, η λογική πεποίθηση ότι θα ενισχυθεί, αν όχι προστατευτεί, από τα αντίμετρα του Ισραήλ.
Τα Βασίλεια του Κόλπου, συντηρητικά εκ φύσεως, μετρούν, υπολογίζουν, παίρνουν αποστάσεις, συνάπτουν συνεργασίες. Οι μεγάλοι πελάτες τους άλλωστε δεν βρίσκονται πλέον στη Δύση, αλλά στην Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό.
Την εποχή του διπολισμού ή/και της «μονοπολικής στιγμής» που διήλθε ο πλανήτης τα Βασίλεια του Κόλπου δεν μπορούσαν να αντιπαρατεθούν ευθέως στο Ισραήλ και την Δύση που το στήριζε, παρά την οικονομική τους δύναμη που τους έδινε το πετροδολάριο, το οποίο όμως δεν ήταν ικανό να κάμψει την στρατηγική της Δύσης να τους διατηρεί πάντα μία γενιά τεχνολογικά πίσω, σε σχέση με τα οπλικά συστήματα που παρείχε στο Ισραήλ. Όμως, λόγω της υπαρκτής και καθοριστικής «θύμησης» κυριαρχίας του παρελθόντος (και του πετροδολαρίου βεβαίως), αρνήθηκαν οι Αραβες, καθοριστικά τον δυτικό πολιτισμικό ιμπεριαλισμό, στρεφόμενοι στην εθνική και θρησκευτική ταυτότητα τους, πολλές φορές με ακραία αυστηρότητα. Κατόρθωσαν επίσης να δημιουργήσουν και συντηρήσουν έναν «υπόγειο» προπαγανδιστικό υπόστρωμα που κατέτρωγε το δυτικό αφήγημα (με υπέργεια την «υποταγή» τους στην Δύση), πριόνιζε τις ηθικές βάσεις του δυτικού δικαιολογητικού αφηγήματος της δυτικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής και αρνήθηκαν και αρνούνται την τελική λύση που επιδιώκουν οι ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή και σε σχέση με του παλαιστίνιους το Ισραήλ, αρνούμενοι να «συνεργαστούν» στην Νέα Μέση Ανατολή των νεοσυντηρητικών, και στην εκκαθάριση των Παλαιστινίων στην Γάζα και την Δυτική Οχθη με την «μεταφορά» τους αλλού, εκθέτοντας τους «επιχειρούντες» σε μακροχρόνια φθορά της ηθικής και θεσμικής νομιμοποίησης της «διαμόρφωσης» της «νέας μέσης Ανατολής» που επιδιώκουν, «οδηγώντας» τους σε όλο και πιο ακραίες ενέργειες ακραίας βίας και μεθοδικά προβάλλοντας την έτσι, ώστε να «αποκαλύπτεται» η μεροληψία και «υποκρισία» της (συμμάχου και … προστάτιδος των Βασιλείων) Δύσης ! Η δυτική αλαζονεία και υπεροχή «τυφλώνει» τόσο ώστε να μην γίνεται αντιληπτή η λεπτοφυής αυτή στρατηγική, ακόμη και σήμερα που όπως προείπαμε αλλάζουν αρνητικά για την Δύση η κατανομή των παραγόντων της παγκόσμιας ισχύος και Αραβικά Μέσα Ενημέρωσης έχουν παγκόσμια απήχηση και συνδιαμορφώνουν την διεθνή κοινή γνώμη.
Και η Τουρκία βρίσκει στα Βασίλεια του Κόλπου τον φυσικό περιφερειακό ανταγωνιστή της (στην Μέση Ανατολή ή αλλιώς στην Δυτική Ασία) που μαζί με το Ισραήλ και το Ιράν αποτελούν το μεσανατολικό σύστημα περιφερειακού ανταγωνισμού.
Τα Βασίλεια του Κόλπου ελέγχουν τον Οργανισμό Μουσουλμανικών Κρατών (Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης Organisation of the Islamic Conference) που ίδρυσαν για την εξυπηρέτηση αυτής της λεπτοφυούς στρατηγικής. Επίσης ελέγχουν τα Ιερά μέρη του μουσουλμανικού κόσμου Μεδίνα και Μέκκα δίνοντας τους ένα αντικειμενικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Αλλά είναι και κάτοχοι και … χρήστες (αναγκαίοι επενδυτές) των πολυπόθητων πετρελαιοδολλαρίων !
Η συμπληρωματικότητα αραβικών κεφαλαίων / επενδύσεων/πετρελαιοδολαρίων από την μία και της τουρκοϊσλαμικής βιομηχανικής υποδομής από την άλλη της Τουρκίας, δημιουργεί βάσεις αναγκαστικής συνεργασίας προς την εξυπηρέτηση όμως από την κάθε πλευρά των δικών της στρατηγικών στόχων.
Όμως για του Άραβες του Κόλπου πλέον δεν φαίνεται το ίδιο δελεαστική με το παρελθόν, όσο για την Τουρκία, η καταστροφή του Ιράν. Στα πλαίσια του νέου παγκόσμιου συστήματος που προωθούν το ευρωασιατικό μπλοκ κατανοούν την σημασία της Αραβικής Χερσονήσου και του Αραβικού Πετρελαίου για την Κίνα. Η σταθεροποίηση του Ιράν είναι ενδεχόμενο να αναβαθμίσει καθοριστικά την γεωπολιτική σημασία της Αραβικής Χερσονήσου και της ηγέτιδας στα Βασίλεια του Κόλπου Σαουδικής Αραβίας ως η περιοχή που αναγκαστικά, λόγω της γεωγραφίας, θα αποτελεί την αναγκαία διασύνδεση – διάδρομο που θα ενώνει την Ανατολική Ασία με την Αφρικανική ήπειρο δίδοντας τεράστιες ευκαιρίες αναβάθμισης του γεωπολιτικού ρόλου της Σαουδικής Αραβίας αλλά και της ακτινοβολίας του Σαουδααραβικού Βασιλικού Οίκου. Έτσι δεν είναι πλέον το ίδιο πρόθυμοι σε ενέργειες κατά του Ιράν.
Οι ΗΠΑ μέσα σε όλη αυτή την κοσμογονία στην Μέση Ανατολή φαίνονται σε σύγχυση. Έχουν ποντάρει σχεδόν όλες τις στρατηγικές της δυνατότητες στην επιτυχία της Ρωσικής κατατριβής και συνθηκολόγησης ή της διάλυσης της και αλλαγής πολιτικής ηγεσίας, που θα της έδινε το απόλυτο πλεονέκτημα έναντι του βασικού ανταγωνιστή της, της Κίνας, χωρίς να διαταράξει την κερδοφορία των πολυεθνικών και των δισεκατομμυριούχων της εκεί. Πέραν του ότι με την επιτυχία της βασικής αυτής στρατηγικής θα έθετε υπό τον έλεγχο της τις ρωσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές, θα τις αποστερούσε παράλληλα και από την Κίνα ως εναλλακτική τροφοδοσία για την βιομηχανία της, εξαναγκάζοντας την σε αποδοχή της «διεθνούς, βασισμένης στο νόμο, τάξης» της liberal international order (LIO) ή όπως αλλιώς ονομάζεται rules-based international order (RBΙO). Μετά όλα τα υπόλοιπα θέματα θα διευθετούνταν «κατάλληλα».
Τώρα όμως, ακόμη και με την καταστροφή του Ιράν από πιθανά συντριπτικά πλήγματα του Ισραήλ, δεν φαίνεται πως οι ΗΠΑ θα μπορέσουν να ωφεληθούν στην βασική τους πρόκληση, αυτή της αντιμετώπισης της αναθεωρητικής Κίνας. Η εμπλοκή τους σε αυτό το βαθμό στην Μέση Ανατολή/Δυτική Ασία είναι πλέον ΑΚΑΙΡΗ. Οι πιέσεις στις διάσπαρτες στρατιωτικές δυνάμεις που διαθέτουν στην περιοχή και η αδυναμία επιχείρησης του αμερικανικού ναυτικού στον Περσικό Κόλπο λόγω των πολλών κινδύνων, είναι πολύ πιθανές και μπορούν να φτάσουν σε σημαντικό πλήγμα των Αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Ταυτόχρονα θα μπορούσαν να δώσουν την ευκαιρία στην Κίνα να κινηθεί είτε στο θέρετρο της Νότια Σινικής Θάλασσας είτε εναντίον της Ταϊβάν. Στην περίπτωση αυτή οι ΗΠΑ θα βρίσκονταν εμπλεκόμενες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο σε τρία ταυτόχρονα θέρετρα, όλα «φωτιά»: 1 στην Ουκρανία 2. Στην Μέση Ανατολή και 3. Στον (ΒΔ) Ειρηνικό.
Ο εμφανής κίνδυνος για Ισραήλ και Ουκρανία είναι ότι οι ΗΠΑ ίσως αναγκαστούν να επιλέξουν να δώσουν πρόσθετο βάρος στην ανάσχεση της Κίνας στον Ειρνηνικό και όχι στην στήριξη τους.
Η κρίση στην Μέση Ανατολή θα εξακολουθήσει μάλλον και κατόπιν αντιμέτρων περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένων είτε του ενός είτε του άλλου, αυξάνοντας την διακινδύνευση ακόμη και των πλέον στοιχειωδών δεδομένων των δρώντων.
Η αλαζονεία που δημιουργεί το ανεξέλεγκτο παρελθόν, πριν την εμφάνιση των νέων περιφερειακών και παγκόσμιων δεδομένων που κάποια από αυτά αναφέραμε ανωτέρω ίσως να οδηγήσεις ακόμη και σε ενέργειες κλιμάκωσης ασύνετες (που δεν λαμβάνουν υπόψη τα νέα δεδομένα). Στην περίπτωση αυτή οι κίνδυνοι για τους συμμετέχοντες είναι όντως μεγάλοι αλλά και για την παγκόσμια τάξη και ειρήνη μπορεί να είναι άμεσοι.
Το πλέον πιθανόν παραμένει ότι παρά την ακραία ρητορεία και προπαγάνδα, τα επιτελεία θα συνυπολογίσουν με ρεαλισμό τα δεδομένα και εκ των πραγμάτων θα οριοθετήσουν τις ενέργειες τους, συνυπολογίζοντας σε ρεαλιστική βάση κέρδη και ζημίες. Εχουν άπαντες τις αναγκαίες πληροφορίες και τα δεδομένα.
Σε αντίθετη περίπτωση η Μέση Ανατολή (Δυτική Ασία) θα ακολουθήσει το Ουκρανικό παράδειγμα και θα αποτελέσει έναν πολύ πιο βίαιο αυτή το φορά, «ενισχυτή» ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων που θα δοκιμάσει τις αντοχές του παγκόσμιου συστήματος, των κρατικών και υπερκρατικών δομών, με πολύ πραγματικές απειλές για την παγκόσμια ειρήνη, ακριβώς γιατί εμπλέκονται κρίσιμα συμφέροντα του συνόλου των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων, αλλά και των σημαντικών περιφερειακών ανταγωνιστών.
Αθήνα, 6 Οκτωβρίου 2024,
Διονύσης Παντής, Δικηγόρος, γεωπολιτικός αναλυτής
Ο Διονύσης Παντής είναι Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο με εικοσαετή εμπειρία στην δικαστηριακή & συμβουλευτική δικηγορία, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Παντείου (κατεύθυνση Δημοσίου Δικαίου) με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό & Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο.
Από το 1996 ασκεί ενεργά & αδιάλειπτα την δικηγορία, με αντικείμενο το Ποινικό - Διοικητικό - Αστικό Δίκαιο, το Δίκαιο των Επενδύσεων, την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα Πνευματικά Δικαιώματα, Σωματεία, Εταιρίες, Πτωχευτικό Δίκαιο.
Δικηγορεί στα Ανώτατα Δικαστήρια της χώρας στον Άρειο Πάγο, Ελεγκτικό Συνέδριο & Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς & σε όλες τις βαθμίδες της ποινικής, πολιτικής και διοικητικής δικαιοσύνης.
Διατέλεσε εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2019 διετέλεσα επιστημονικός συνεργάτης της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, είναι δικηγόρος της Επιτροπής Συγγενών Αγνοουμένων Κυπριακού Αγώνα & άλλων σωματείων με πολιτιστικό, εθνικό & αθλητικό αντικείμενο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)