Συνεπιμέλεια

Η «συνεπιμέλεια» τέκνου στον νέο νόμο οικογενειακού δικαίου Του Διονύση Παντή, δικηγόρου στον Άρειο Πάγο. Το νέο άρθρο 1510 ΑΚ ρυθμίζει την γονική μέριμνα ως ταυτόχρονα καθήκον και δικαίωμα των γονέων που το ασκούν από κοινού και εξίσου. Η γονική μέριμνα, κατά το νόμο, περιλαμβάνει τόσο την επιμέλεια του ανήλικου, όσο και τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του σε κάθε δικαιοπραξία ή δίκη που το αφορά. Κατά την ανατροφή του τέκνου οι γονείς του είναι υποχρεωμένοι να το ενισχύουν, χωρίς διάκριση φύλου, για να αναπτύσσει υπεύθυνα και με κοινωνική συνείδηση την προσωπικότητά του. Κατά τη μόρφωση και την επαγγελματική εκπαίδευση του τέκνου οι γονείς λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες και τις προσωπικές του κλίσεις. Γι' αυτόν τον σκοπό οφείλουν να συνεργάζονται με το σχολείο και αν υπάρχει ανάγκη, να ζητούν τη συνδρομή αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών ή δημοσίων οργανισμών. Κάθε γονέας υποχρεούται να διαφυλάσσει και να ενισχύει τη σχέση του τέκνου με τον άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα, ιδίως όταν οι γονείς δεν ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει. Στις περιπτώσεις τώρα διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης ή ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης, οι γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Βέβαια ο γονέας με τον οποίο διαμένει εν τοις πράγμασι (de facto) το τέκνο, επιχειρεί τις πράξεις που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο του άρθρου 1516, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του άλλου γονέα. Δηλαδή της συνήθεις πράξεις επιμέλειας του προσώπου του τέκνου ή για την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή για πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα, αυτές δύναται να τελεστούν από τον έναν γονέα (άρθρο 1516 ΑΚ). Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου που αποτελεί έννοια είδους (μικρότερου εύρους) σε σχέση με την ευρύτερη έννοια γένους της γονικής μέριμνας (αναφέρεται δηλαδή σε συγκεκριμένα μόνον στοιχεία της γονικής μέριμνας), περιλαμβάνει ιδίως την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου διαμονής του, εκτός εάν αυτός επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίον δεν διαμένει το τέκνο, οπότε και απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς (άρθρου 1519 ΑΚ – περιορισμοί της επιμέλειας εάν ασκείται από τον έναν γονέα). Ο νέος νόμος επίσης, σε σημαντικά ζητήματα επιμέλειας τέκνου, ακόμη και στην περίπτωση που η επιμέλεια ασκείται από τον έναν γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, όπως οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, για το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα εντελώς τρέχοντα θέματα όπως αναφέραμε ανωτέρω, για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, καθώς και για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου όταν αυτή η αλλαγή επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, όπως αναφέραμε ήδη ανωτέρω, αξιώνει να λαμβάνονται από τους δύο γονείς από κοινού ή αλλιώς, εάν δεν υπάρχει συμφωνία, δικαστικά. Τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι ο γονέας στον οποίο δεν έχει ανατεθεί η άσκηση της επιμέλειας έχει το αυτοτελές δικαίωμα να ζητά από τον άλλο πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου. Κατά τα ανωτέρω λοιπόν, ο όρος της «συνεπιμέλειας», ο οποίος δεν αναφέρεται στον νέο νόμο, θα πρέπει να εκτιμηθεί και ερμηνευτεί, επί την βάση των ανωτέρω, ως «από κοινού επιμέλεια» ή «από κοινού και εξίσου γονική μέριμνα». Αθήνα, 22.8.2021.