Iσλαμιστές vs κεμαλιστές, Γεωπολιτικές προεκτάσεις...

Συζήτηση στο ΝΕΤ24 με τους Βασίλη Ταλαμάγκα και Μάνο Οικονομίδη για Τουρκία, τουρκικό ισλαμισμό, Τουρκικές Εκλογές και γεωπολιτική αξία και προσανατολισμό της Τουρκίας Η Τουρκία λίγες ημέρες πριν τις εκλογές Κύρια μέρη συνέντευξης στους Βασίλη Ταλαμάγκα και Μάνο Οικονομίδη (27 Απριλίου 2023) Πως διαμορφώνεται η κατάσταση στις τουρκικές εκλογές της 14ης Μαίου 2023: Βασικοί διεκδικητές είναι οι Ερντογάν και ο Κιλιτζάρογλου. Οι άλλοι δύο υποψηφιότητες παίζουν (και έχουν τοποθετηθεί να παίξουν) τον ενδιάμεσο ρόλο της «ρύθμισης» του κυρίως εκλογικού αγώνα. Μέχρι στιγμής φαίνεται ότι δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά τα ποσοστά. Είναι ανοικτή η μάχη και γι αυτό οποιοδήποτε απρόοπτο γεγονός μπορεί να έχει καθοριστική σημασία σε μια τέτοια ρευστή προεκλογική διαδικασία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πέραν από το «βαθύ κράτος» το ΑΚΠ [Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης] και ο Ερντογάν έχουν βαθιές κοινωνικές ρίζες στην Τουρκία. Εκπροσωπούν τα πρώην μη προνομιούχα στρώματα της Ανατολίας, αυτά που από το 2002 και μετά μπόρεσαν και ανέπτυξαν την μεγάλη βιομηχανική βάση στην Τουρκία, οι «ισλαμιστές επιχειρηματίες» όπως έχουμε αναφερθεί πολλές φορές. Κατάφεραν και άντλησαν κεφάλαια από την Δύση. Το άνοιγμα αυτό ξεκίνησε από τον Οζάλ το 1987. Αλλά άντλησαν και αντλούν κεφάλαια και από τα Βασίλεια του Κόλπου που τροφοδοτούν την οικονομία και τις ανάγκες της ισλαμικής ανάπτυξης στην Τουρκία. Ο Ερντογάν παρουσιάζει την εξής ιδιαιτερότητα: όταν είσαι αδύναμος και θες να νικήσεις και επικρατήσεις έναντι του προηγούμενου κυρίαρχου είχε παρουσιαστεί με δύο βασικά συνθήματα: το ένα της δημοκρατίας και το άλλο της θρησκευτικής ελευθερίας. Τώρα έχει δημιουργήσει το βαθύ ισλαμικό κράτος μετά από 21 χρόνια και την οικονομική βάση που προαναφέραμε δηλαδή την οικονομική – βιομηχανική ανάπτυξη της Τουρκίας και έχει δημιουργήσει φιλοδοξίες σε ένα μεγάλο τμήμα της Τουρκίας που πριν την έλευση στην εξουσία του ΑΚΠ ήταν εκτός συστήματος και προνομίων. Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη είναι οι δύο στόχοι προκλήσεις που το έφεραν στην εξουσία και είναι αυτοί που τον συντηρούν μέχρι σήμερα. Η Τουρκία είναι μία διχασμένη κοινωνία. Μία διχασμένη κοινωνία όμως που σέβεται εξαιρετικά την κρατική υπόσταση. Για παράδειγμα οι ισλαμιστές πριν την επικράτηση τους είχαν πολύ μεγάλη κόντρα με τους κεμαλιστές και με το κεμαλικό κράτος. Αλλά ουδέποτε αμφισβήτησαν την κρατική εξουσία. Ουδέποτε στράφηκαν εναντίον του κρατικού μορφώματος. Είναι συντηρητικοί και οι μεν και οι δε και σέβονται πολύ την κρατική υπόσταση και εξουσία γιατί ξέρουν ότι μόνο μέσα από την (τουρκική) κρατική υπόσταση μπορούν να υπάρξουν. Οι ισλαμιστές έχουν υποστεί τις διώξεις κατά το παρελθόν, τις ακυρώσεις και θέσεις εκτός νόμου ισλαμικών κομμάτων, ο ίδιος ο Πρόεδρος Ερντογάν είχε βρεθεί στην φυλακή ως δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως. Το ίδιο συμβαίνει τα τελευταία 21 χρόνια με του κεμαλικούς και τις εναντίον τους διώξεις. Δηλαδή ενώ έχουν να χάσουν πολλά και οι δύο αφού εάν η εκλογική αναμέτρηση αυτή κερδηθεί από τους ισλαμιστές ο κεμαλισμός πλέον τίθεται στο περιθώριο. Οι ισλαμιστές από την άλλη δεν είναι πλέον οι εκτός συστήματος μη προνομιούχοι. Ταυτόχρονα αυτά τα επόμενα χρόνια σε ένα έντονα αναθεωρητικό γεωπολτικό περιβάλλον θα είναι κρίσιμα για τον προσανατολισμό της Τουρκία στον επόμενο παγκόσμιο σύστημα (μετά την «μονοπολική στιγμή» των ΗΠΑ). Αυτός είναι ο λόγος που η Δύση έχει ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ μεγάλο ενδιαφέρον για τις εκλογές την Τουρκία. Εχουν συγκεκριμένη προτίμηση όσον αφορά τον νικητή των εκλογών για τους δικούς τους λόγους. Χρειάζονται την Τουρκία κυρίως στον χώρο της Κεντρικής Ασίας, αυτό που λέμε τον «τουρκογενή χώρο» στο πλαίσιο ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής στην περιοχή αυτή και ενδεχομένως δευτερευόντως στην κινεζική επιρροή που μπορεί να εξαπλωθεί στην περιοχή. Θέλουν όμως μία πειθαρχημένη ΝΑΤΟΪΚΑ Τουρκία. Γιαυτό και έχουν μεγάλο ενδιαφέρον στις τουρκικές εκλογές γιατί θα έχει σημασία ποιο από τα δύο μπλοκ εξουσίας θα αναλάβει την ηγεσία της γειτονικής χώρας την 15η Μαΐου. Όλοι όμως (ανεξάρτητα δηλαδή προτιμήσεων) θα προσαρμοστούν δυσκολότερα ή ευκολότερα με τα αποτελέσματα των εκλογών. Αναλογίες της Δυτικής πολιτικής έναντι της Κίνας με την δυτική πολιτική έναντι της Τουρκίας: Υπάρχουν αναλογίες της αντιμετώπισης της Τουρκίας από την συλλογική Δύση με την αντιμετώπιση κατά τις προηγούμενες δεκαετίες της Κίνας (από την Δύση). Δηλαδή πριν να φτάσει η Κίνα στο σημείο να είναι η πρώτη οικονομική δύναμη στον κόσμο. Η Κίνα αντιμετωπίστηκε από την Δύση και ιδίως τις ΗΠΑ πολύ φοβικά και πολύ καθυστερημένα. Ο λόγος κατά την γνώμη μου είναι ότι στα πλαίσια του νεοφιλελευθερισμού και στην μεταφορά πολλών δυτικών βιομηχανιών των tangible goods στην Κίνα, τα loyalties που εισπράττονται, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (financial services), ασφαλιστικές εταιρίας, όλες αυτές οι δραστηριότητες αποφέρουν αμύθητα κέρδη στις δυτικές εταιρίες. Και αυτός ήταν ο σημαντικότερος λόγος που τα δυτικά κράτη άφησαν στην άκρη την ρεαλιστική θεωρία που απαιτούσε έγκαιρη (όσο ήταν ακόμη σχετικά αδύναμη) ανάσχεση της Κίνας. Η ρεαλιστική θεωρία δίδασκε ότι έπρεπε να υπάρξει αποτροπή της ενίσχυσης της Κίνας στο να υπάρξει περιφερειακή δύναμη ικανή να αμφισβητήσει την δυτική κυριαρχία. Τότε δηλαδή που ο εν δυνάμει ανταγωνιστής ήταν ποιο ευάλωτος δεν έλαβε χώρα μία ρεαλιστικού τύπου αποτροπή. Το ΙΔΙΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ισχύει και για την πολιτική της Δύσης έναντι της Τουρκία. Και το ίδιο ισχύει και για εμάς την Ελλάδα έναντι της Τουρκίας. Και αυτό γιατί τα κράτη, τα σοβαρά κράτη, αυτά που κοιτούν και πορεύονται με βάση τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα, αυτά τα γεωπολιτικά συμφέροντα δεν κρίνονται από τις καλές ή όχι σχέσεις, αλλά κρίνονται από μεγάλες τεκτονικές αλλαγές που γίνονται στο κόσμο και προσανατολισμούς που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό, την γεωγραφία, την ιστορία. Και η Τουρκία δεν είναι μία χώρα που ανήκει στη Δύση αλλά αντίθετα ανήκει στην Ανατολή. Αυτό θα το δούμε πολύ σύντομα είτε με ισλαμιστές είτε με κεμαλιστές. Τα ελληνικά συμφέροντα σε σχέση με τις τουρκικές εκλογές: Οσον αφορά τον Πρόεδρο Ερντογάν και τους ισλαμιστές τα πράγματα είναι ξεκάθερα: το έχουνε πει είναι η Γαλάζια Πατρίδα, όπου βρεθεί πετρέλαιο έχουν ανάγκες και θα πάνε να το «ρουφήξουνε». Είναι τόσο απλά τα πράγματα. Είναι ισλαμιστική η σκέψη, είναι ανατολίτικη η σκέψη. Οπου στην Ανατολική Μεσόγειο βρεθεί κοίτασμα το έχουμε ανάγκη εκεί θα βρεθούμε με τα πλοία μας το στρατό μας και όποιος θέλει να μην λάβει υπόψη την Τουρκία ας το δει στο πεδίο. Αυτή είναι η άποψη της ισλαμικής Τουρκίας. Ξεκάθαρα πράγματα. Δεν γίνεται τίποτε εδώ χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας. Οσον αφορά τους κεμαλιστές υπάρχει ο εξής κίνδυνος: αναφέραμε ότι η Δύση τους έχει μία πολύ μεγάλη προτίμηση γιατί νομίζει ότι ο γεωπολιτικός προσανατολισμός της Τουρκίας θα είναι ποιο φιλοδυτικός. Εκεί λοιπόν θα υπάρξουν προσπάθειες από την Δύση να ενισχυθεί η νέα κυβέρνηση μέχρι να κυριαρχήσει έναντι των αντιπάλων του. Οπότε είναι πιθανόν να χρειαστούν δυτικά δωράκια, πεσκέσια. Τον Ερντογάν μέχρι στιγμής τον στηρίζουν ΚΑΤΑΡ, Αζερμπαϊτζάν Ρωσία, Κίνα και ποιο πρόσφατα Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ποιοι και πως θα στηρίξουν ενδεχόμενη νεοκεμαλική κυβέρνησης; Η Συρία, το Ιράκ, η Αρμενία, η Λιβύη έχουν πάρει την δόση τους από την ισλαμική Τουρκία. Σημασία πλέον για την Τουρκία θα έχει η Ελλάδα και η Ανατολική Μεσόγειος γιατί η Τουρκία είναι βιομηχανική χώρα και οι βιομηχανικές χώρες θέλουν τρία πράγματα : ενέργεια, αγορές και εμπορικούς δρόμους. Το Αιγαίο πλέον και η Ανατολική Μεσόγειος γίνονται πάρα πολύ σημαντικά στα πλαίσια του δρόμου που είδατε με τα ουκρανικά/ρωσικά σιτηρά από την Μαύρη Θάλασσα, τα Δαρδανέλια, το Αιγαίο την Ανατολική Μεσόγειο, Σουέζ. Και για πολλούς άλλους λόγους που έχουν να κάνουν με την μεταφορά εμπορευμάτων από την Ασία και τον Ινδοειρηνικό σε μία ποιο «ασφαλή» διαδρομή από αυτή που είναι μέσω του Ειρηνικού που ελέγχεται από τις ΗΠΑ. Όλη αυτή η περιοχή έχει πολύ μεγάλη σημασία και θέλει η Τουρκία να ελέγξει και τους εμπορικούς δρόμους και λιμάνια που θα φτάνουν τα ασιατικά προϊόντα από την ξηρά για προώθηση τους σε Ευρώπη, Βόρειο Αφρική. Άρα λοιπόν η Τουρκία (Ισλαμική ή Κεμαλική) θέλει έλεγχο των εμπορικών δρόμων στην περιοχή, αγορές και ενέργεια. Αγορές θα βρει από την καλλιέργεια του τουκμενισμού στην κεντρική Ασία και της αγοράς τους τουρκογενών χωρών, και επίσης θέλει την ισλαμική αγορά γιατί εκεί μπορεί να πουλήσει ποιο εύκολα από πχ την Γερμανία όπου θα βρεθεί σε ανταγωνισμό με τους Άραβες, ανταγωνισμό που φαίνεται ότι εξομαλύνεται αφού οι οικονομίες των Βασιλείων και της Τουρκίας είναι συμπληρωματικέ (η Τουρκία βιομηχανική τα Βασίλεια επενδυτικά κεφάλαια και φιλοδοξία για υψηλή τεχνολογία). Θέλει πολλά άραγε η Τουρκία; Η Ελλάδα θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση σε περίπτωση νίκης των κεμαλικών και θα πρέπει να προετοιμάζεται από τώρα στο πως θα κινηθεί. Και θα πρέπει να δούμε τι είναι αυτό που για εμάς είναι σημαντικό. Γιατί εδώ υπάρχουν πολλά θέματα: υπάρχουν πάρα πολλοί που συζητούν «πρέπει να υπάρξουν λύσεις να πάμε να τα βρούμε» από εδώ και από εκεί διάφορα. Υπάρχει ένα πολύ σοβαρό θέμα όμως που δυσχεράνει τεχνικά οποιαδήποτε συνεννόηση ή ακόμη περισσότερο την εξεύρεση λύσης: δεν είναι μόνον τα θέματα οριοθέτησης αλλά είναι το ζήτημα ότι οποιαδήποτε οριοθέτηση πρέπει να ξεκινήσει από μία σαφή εδαφικά βάση. Που είναι οι κυριαρχίες. Εδώ αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία σε μία σειρά ελληνικά νησιά. Όταν ξεκινήσεις να ορίζεις ζώνες ή όταν ζητήσεις την οριοθέτηση τους πρέπει να πεις από που θα ξεκινήσει ο υπολογισμός τους από ποια βάση θα εκκινεί αυτή η τεχνική διεργασία που θα καταλήξει σε οριοθέτηση. Εάν όμως εκεί υπάρχει αμφισβητούμενο θολό τοπίο είναι πάρα πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε να καταλήξει σε ένα συνυποσχετικό ως βάση οποιασδήποτε συζήτησης ή κειμένου προς διαιτητικό/ δικαιοδοτικό/ διαμεσολαβητικό οργανισμό. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο και επικίνδυνο να αφήσεις γκρίζα ζώνη όσον αφορά το που θα ξεκινήσει την οριοθέτηση οποιοσδήποτε στον οποίο θα απευθυνθείς. Θα πρέπει λοιπόν να υπάρχουν ελεύθερες φωνές που να λένε την γνώμη τους ανεξάρτητα αι με παρρησία από το ποιος είναι κυβέρνηση. Γιατί έχουμε πρόβλημα σαν κοινωνία να κάνουμε διάλογο. Θα έλεγα ότι δεν έχουμε την δυνατότητα να κάνουμε διάλογο. Να θέτουμε τα ζητήματα και όπου είναι σημαντικά και πραγματικά να μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε καταρχήν ως τέτοια. Εδώ νομίζω ότι είναι ΠΟΛΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ τα ζητήματα και αυτό το τεχνικό κομμάτι νομίζω ότι θα είναι πολύ δυσχερές για οποιαδήποτε κυβέρνηση. Οσον αφορά τον Γκιουλέν και το ΦΑΤΟ η γνώμη μου είναι η εξής: δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι τούρκοι ισλαμιστές και ο Πρόεδρος Ερντογάν κατέκτησαν την εξουσία στην Τουρκία με την σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ. Όμως τα πράγματα στην ζωή και στην πολιτική δεν είναι στατικά αλλά ΔΥΝΑΜΙΚΑ. Είναι δυναμικές οι εξελίξεις στην διεθνή πολιτική και στην πολιτική εν γένει. Θεωρώ ορόσημο το πραξικόπημα του 2016. Ο Ερντογάν μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος ο Ερντογάν κατάφερε να εξολοθρεύσει όλα τα ΦΙΛΟΔΥΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ δηλαδή τον τελευταίο βαθμό ασφάλειας του δυτικού παράγοντα που είναι τα λεγόμενα «εσωτερικά δίκτυα» κατάφερε να τα εξοντώσει οπότε από εκεί και πέρα εμφανίστηκε καθαρόαιμη η ισλαμική ατζέντα στα εθνικά θέματα. Από εκεί και πέρα είδαμε το MAVI VATAN, από εκεί και πέρα είδαμε το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, από εκεί και πέρα είδαμε όλα τα υπόλοιπα με την Κύπρο, την Αμμόχωστο, τις τρεις επεμβάσεις στην Συρία, την προβολή ισχύος στην Λιβύη, Ιράκ, Αρμενία και αλλού. Τότε εμφανίζεται καθαρή η μετακεμαλική ισλαμική στρατηγική.

ΝΕΤ24 ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΠΑΝΤΗΣ ΜΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ

Συζήτηση στο ΝΕΤ24 με τους Βασίλη Ταλαμάγκα και Μάνο Οικονομίδη για Τουρκία, τουρκικό ισλαμισμό, Τουρκικές Εκλογές και γεωπολιτική αξία και προσανατολισμό της Τουρκίας

O Διονύσης Παντής στον Μάκη Θεοδώση 7/3/2023 για την μεταφορά ισχύος από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό

Συζήτηση με τον έμπειρο δημοσιογράφο και παρουσιαστή Μάκη Θεοδώση για το Παγκόσμιο, Ευρωπαϊκό & Ελληνικό ζητούμενo επαναφοράς του ρεαλισμού στις διεθνείς σχέσεις. Η μεταφορά ισχύος από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό (Ασία) Κίνα ΗΠΑ Τραμπ Ουκρανια Μακρον Ρωσια δολαριο αποδολαριοποιηση brics

Η Αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 στην Αθήνα και η σημασία του

Σαν σήμερα (με το νέο ημερολόγιο) το 1896 αναβιώνουν ολυμπιακοί αγώνες μετά από 1500 σκοτεινά χρόνια απαγόρευσης τους . Η συμβολή τους στην παγκόσμια ανάπτυξη του αθλητισμού, την πάγκοινη εξάπλώση του αθλητικού ιδεώδους, την απενοχοποίηση του ανθρωπίνου σώματος, την ισότητα φυλών φύλων με την οικουμενικότητα των ολυμπιακών αξιών υπήρξε και τεράστια και παραμένει τεράστια. Οι Ολυμπιακοί αγώνες ελέμβαναν χώρο κάθε 4 χρόνια στην Αρχαία Ολυμπία προς τιμήν του ΔΙΑ. Ακολουθεί μέρος της Μυθωδίας του Βαγγέλη Παπαθανασίου που παρουσιάστηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα.

#Olympics

Η πόλωση από την δίωξη του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ και οι αιτίες της

Η πόλωση από την δίωξη Τραμπ και οι αιτίες της

Σε εξαιρετικά ήδη πολωμένο πολιτικό κλίμα αναμένεται η «σύλληψη» του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ. Αναμένεται να ασκηθεί δίωξη στον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ για την συμφωνία εξαγοράς της σιωπής «πορνοστάρ» που ισχυρίζονταν περιστατικό πληρωμένου έρωτα. Η συμφωνία αυτή, καταβολής χρηματικού ποσού με όρο την μη αποκάλυψη (non-disclosure agreement) του «γεγονότος» ή η σε κάθε περίπτωση η τήρηση μυστικότητας για το θέμα, αποτελεί συμφωνία που συνηθίζεται (και) στις ΗΠΑ. Όμως τα πράγματα περιπλέκει η εκλογική νομοθεσία για τις προεκλογικές δαπάνες: Μπορεί ο Πρόεδρος να χρησιμοποιήσει χρήματα της εκλογικής εκστρατείας για μία τέτοια δαπάνη; Είναι νόμιμο ή παραβιάζει την εκλογική νομοθεσία; Είναι αυτό «αδίκημα» για να διωχθεί ο πρώην Πρόεδρος και ο κύριος υποψήφιος του ρεπουμπλικανικού κόμματος για τις επικείμενες Προεδρικές Εκλογές το 2024 (αυτός που συγκεντρώνει τι περισσότερες πιθανότητες για να είναι ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος); Είναι μία δίκαιη δίωξη στα πλαίσια της ισότητας όλων έναντι του νόμου ή είναι πολιτική δίωξη; Χρησιμοποιείται η δικαιοσύνη για πολιτικές σκοπιμότητες «όπως σε χώρες του τρίτου κόσμου»;

Είναι πιθανόν η χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας του τοπικού εισαγγελέα (καταγγέλλεται ότι έλαβε χώρα χρηματοδότηση από ίδρυμα «συμφερόντων» του διάσημου Τζόρτζ Σόρρος);

Ανεξάρτητα από τις αλήθειες ή τα ψέματα γύρω από το θέμα τι διακυβεύεται για τις ίδιες τις ΗΠΑ: Υπάρχει θέμα Δημοκρατίας ή Ισότητας έναντι του Νόμου; Τα ερωτήματα είναι αρκετά για να ανάψουν και εξάψουν το πολιτικό θερμόμετρο. Έτι δε περεταίρω που η δίωξη έρχεται σε μία κοινωνία που προϋπάρχει έντονος ο ιδεολογικός, πολιτικός, κοινωνικός, φυλετικός, έμφυλος, θρησκευτικός, διχασμός. Το ίδιο το πολιτικό και επιχειρηματικό φαινόμενο «Τραμπ» βρίσκει την αιτία και τα αίτια του σε αυτή την πραγματικότητα. Από την δεκαετία του 80 διαμορφώνονται τα κύρια ιδεολογικά ρεύματα γύρω από έννοιες που η αντιπαράθεση αυτή αναδεικνύει. Κεντρικό ρόλο για την κατανόηση της πολιτικής – κοινωνικής αντιπαράθεσης και της εξέλιξης της από την δεκαετία του 80 μέχρι σήμερα, αλλά και σύγχρονα (σήμερα) της πόλωσης γύρω από την δίωξη Τραμπ, διαδραματίζουν οι έννοιες Νεοφιλελευθερισμός, Παγκοσμιοποίηση, Προοδευτικός Φιλελευθερισμός (progressive liberalism), κίνημα WOKE και η καταπολέμηση της οποιασδήποτε μορφής ρατσισμού και διακριτικής αντιμετώπισης ατόμων στην διοίκηση, δικαιοσύνη, απασχόληση κλπ. Νεοφιλελευθερισμός και Παγκοσμιοποίηση Από την μία πλευρά έχουμε τον νεοφιλελευθερισμό (neoliberalism) και τον δίδυμο αδελφό του : την παγκοσμιοποίηση (globalization) . Ο νεοφιλελευθερισμός, μία οικονομική - πολιτική θεωρία που στοχεύει στην αυτονόμηση και πλήρη ελευθέρωση της οικονομικής δραστηριότητας, ιδίως των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων και των μεγάλων κεφαλαιούχων, από οποιαδήποτε κρατικό έλεγχο, από τον πολιτικό έλεγχο και από οποιαδήποτε κοινωνική επίπτωση της δραστηριότητας του. Απαιτεί: απορρύθμιση των αγορών, κατάργηση όποιων νόμων και κανόνων έχουν από την Πολιτεία θεσπιστεί για την εύρυθμη και κοινωνικά ωφέλιμη λειτουργία τους (deregulation), μόνιμη αποχή της Πολιτείας από τέτοια νομοθέτηση, κατάργηση των φόρων κεφαλαίου, κληρονομίας, του πλούτου γενικότερα. Η επικράτηση του σε όλο το εύρος του πολιτικού φάσματος (τόσο στους ρεπουμπλικανούς όσο και στους δημοκρατικούς) στηρίζεται στην επιχειρούμενη σύνδεση του με την κεντρική στην αμερικανική παράδοση - από την εποχή των πρώτων προτεσταντών μεταναστών (ή προσφύγων από περιοχές στην Ευρώπη που διώκονταν από τα εκεί «κράτη»)- έννοια της «ελευθερίας». Η ελευθερία νοείται ως ελευθερία από την παρέμβαση - καταπίεση του κράτους. Στην εκμετάλλευση της ευγενούς λατρείας του μέσου αμερικανού στην έννοια της ελευθερίας στήριξαν οι μεγιστάνες και τα αθρόα χρηματοδοτούμενα ιδρύματα τους την επίθεση στην φορολόγηση τους από το «καταπιεστικό» κράτος και την επιτυχία τους να θέσουν την οικονομική τους δραστηριότητα, σε πολύ μεγάλο βαθμό στοχοποιώντας εκ των προτέρων κάθε προσπάθεια παρέμβασης-, εκτός κοινωνικού και πολιτικού ελέγχου. Η ιδεολογική τους επικράτηση ήταν σχεδόν απόλυτη: ο φόρος κληρονομίας παρουσιάστηκε ως φόρος (ακόμη και) στον θάνατο(!), ο φόρος και οι νομικοί περιορισμοί στο κεφάλαιο, την συγκέντρωση και διακίνηση του είναι κατάργηση της ελευθερίας του μεγιστάνα και «άρα» του οποιουδήποτε πολίτη (!). Την νεοφιλελεύθερη ατζέντα προωθούν μέσω ιδρυμάτων που ιδρύουν και καλοπληρωμένων «στελεχών» που διαγωνίζονται ποιος θα πάρει την ποιο ακραία και εφευρετική θέση υποστήριξης τους - και άρα θα είναι ποιο χρήσιμος και θα λάβει την μεγαλύτερη αμοιβή-. Με τον έλεγχο των ΜΜΕ κυριαρχείται από τα ιδεολογήματα αυτά της νεοφιλελεύθερης ατζέντας το σύνολο του δημόσιου διαλόγου ώστε οποιαδήποτε αμφισβήτηση τους να φαίνεται ακραία και γραφική, στρεφόμενης κατά του αμερικανικού τρόπου ζωής.

Ο νεοφιλελευθερισμός και οι φορείς του απαιτούν και προωθούν την παγκοσμιοποίηση: την παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού χωρίς – εννοείται - πολιτικούς περιορισμούς, την παγκόσμια διακίνηση των κεφαλαίων και ιδίως των χρηματοπιστωτικών κεφαλαίων, χωρίς κανέναν πολιτικό ή συνοριακό φραγμό, το «αξίωμα» ότι δεν έχει κανένα νόημα η προστασία της «τοπικής» (εθνικής) αγοράς και του τοπικού (εθνικού) νομίσματος που βρίσκονται στο έλεος της «διεθνούς» κίνησης του τεχνικά διογκωμένου (φούσκα) και αυτονομημένου από την πραγματική οικονομία χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας αποδεσμεύεται από την πραγματική βιομηχανία, την βιομηχανία των tangible goods. Δημιουργεί τα δικά του χρηματοπιστωτικά προϊόντα τα οποία δεν υπόκεινται σε κανένα περιορισμό τιμολόγησης: η αξία τους είναι όση τους δίνει η αγορά και η «εφευρετικότητα» της. Τα προϊόντα αυτά δημιουργούν άλλα προϊόντα (παράγωγα, διάφορες μορφές εγγυήσεων, μελλοντικές προοπτικές, εξειδικευμένα προϊόντα «συλλογικών» επενδύσεων, επενδυτικές εταιρίες, χρηματιστηριακά προϊόντα, τραπεζικά προϊόντα ) και αυτά με την σειρά τους άλλα κοκ δημιουργώντας τεράστιες υπεραξίες (ή μήπως φούσκες;). Η ανάπτυξη αυτή του χρηματοπιστωτικού τομέα με τις τεράστιες, πέραν κάθε προηγούμενου, αποδόσεις και κεφαλαιοποιήσεις, δεν έδειχνε να έχει κανένα πραγματικό αντίπαλο, ιδίως μετά την κατάρρευση του «κομμουνιστικού μπλόκ» (ΕΣΣΔ και δορυφόρων της ανατολικοευρωπαϊκών χωρών της ΚΟΜΕΚΟΝ) και την ανάδειξη του μονοπολικού κόσμου (unipolarism). Τα κέρδη και οι αμοιβές και τα μπόνους των ανώτατων στελεχών τους ήταν αστρονομικά συγκρινόμενα με τις καλύτερες περιπτώσεις βιομηχανικών εμπορευμάτων. Γιατί να ασχοληθεί κάποιος με την … παραγωγή παραδοσιακών εμπορευμάτων αφού υπάρχει το «μαγικό» χρηματοπιστωτικό προϊόν; Κέρδη μάλιστα που δεν εξαρτώνται από την παραδοσιακή κατανάλωση του κεϋνσιανού μοντέλου ούτε από τον παράγοντα εργασία που ζητά … αμοιβές. Η παραγωγή αυτή μπορεί να μετακομίσει στον τρίτο κόσμο με το χαμηλό εργατικό κόστος και σε χώρες χωρίς εργατική νομοθεσία. Ο πολίτης -καταναλωτής - εργαζόμενος χάνει την χρησιμότητα που είχε κάτω από το κεϋνσιανό μοντέλο όπου η ανάπτυξη στηρίζονταν στην μαζική κατανάλωση. Γίνεται, στην καλύτερη περίπτωση, άχρηστος, στην χειρότερη εμπόδιο για την κερδοφορία. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί στρατιές «απογοητευμένων» και «προδομένων» πολιτών, που εμφιλοχωρούνται από και αναπολούν τις, παραδοσιακές αξίες. Αλλά και η επιχειρηματική τάξη διαχωρίζεται σε παραδοσιακές βιομηχανίες (βαριά βιομηχανία, κατασκευές – επιχειρηματική δραστηριότητα Τραμπ -, τουρισμό, ενέργεια, καταναλωτικά προϊόντα) και χρηματοπιστωτικό κλάδο με τον απίστευτο δυναμισμό και κεφαλαιακή γιγάντωση, με ενδιάμεσες τις εταιρίες κολοσσούς τεχνολογικής αιχμής και τις τρελές χρηματιστηριακές αποδόσεις τους και τις βιομηχανίες και προϊόντα με προνομιακές σχέσεις (ή των στελεχών τους) με το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Προοδευτικός Φιλελευθερισμός (progressive liberalism), αντιρατσισμός και κίνημα WOKE Από την άλλη πλευρά οι έντονες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές αντιθέσεις δεν επιτρέπεται να λυθούν στις ΗΠΑ μέσα από την παραδοσιακή στην Ευρώπη τις δεκαετίες 80 και 90 σύγκρουση κεφαλαίου - εργασίας (πριν την μεταφορά του αμερικανικού μοντέλου και στην Ευρώπη). Η κυρίαρχη ιδεολογία στοχοποιεί την κοινωνική αλλαγή, την αριστερή σκέψη και πολιτική ατζέντα ως προδοτική ιδεολογία που λειτουργεί επ΄ ωφελεία των εχθρών των ΗΠΑ. Ήταν η εποχή που η ελάχιστη διαφοροποίηση μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εθνική προδοσία ή ακόμη και συνεργασία με την εχθρό (μακαρθισμός – ψυχρός πόλεμος). Ο θεσμικός αυτός πολιτικός – κοινωνικός αποκλεισμός οδηγεί τις μειονεκτούντες (φυλετικά, ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά, με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό κλπ) ομάδες, να στραφούν και ενεργοποιήσουν με μεγάλη ένταση την διαδικασία «κοινωνικής διαφοροποίησης» τους προς άλλες «πιο επιτρεπτές» κατευθύνσεις. Στόχος (συνειδητός ή ασυνείδητος) της διαδικασίας αυτής ήταν - και παραμένει - να προταθούν νέα κριτήρια και αξίες για την αξιολόγηση και ηθική σύγκριση των ατόμων, που θα αντικαταστήσουν στην καλύτερη περίπτωση τα παλαιά και θα δώσουν το απαιτούμενο ηθικό – πολιτικό – ιδεολογικό πλεονέκτημα που τους αρνείται η κυρίαρχη ιδεολογία στα άτομα που προέρχονται από τις μειοψηφικές καταπιεσμένες ομάδες. Στην «χειρότερη» περίπτωση θα δημιουργηθούν – αναδειχθούν αξίες ώστε η σύγκριση να γίνεται με διαφορετικά από τα κυρίαρχα κριτήρια καθιστώντας τα άτομα φορείς της νέας ή κυρίαρχης ιδεολογίας ενταγμένους σε δύο ηθικά – κοινωνικά – πολιτικά – ιδεολογικά συστήματα ΜΗ ΣΥΓΚΡΙΣΙΜΑ (σε επιτρεπτή πόλωση!). Πανεπιστημιακοί και ερευνητές που είχαν ιδεολογικές ανησυχίες, αμφιβολίες και αμφισβητήσεις της «κυρίαρχης ιδεολογίας» στράφηκαν προς αυτό που «επιτρέπεται»: σε έρευνες σχετικές με τις φυλετικές (και σταδιακά και άλλες) διακρίσεις ή τις στερεοτυπικές απεικονίσεις και συμπεριφορές που δημιουργεί και αναπαράγει η κυρίαρχη ιδεολογία. Η σκληρή πραγματικότητα των έντονων κοινωνικών αντιθέσεων ερευνάται σε πλαίσιο κοντινότερο στο άτομο και τις δια-ατομικές σχέσεις και … μακριά από την απαγορευμένη ζώνη των κοινωνικών – ταξικών ανισοτήτων. Ο προβληματισμός στράφηκε αρχικά (δεκαετία 30) προς τις απεικονίσεις και ερμηνείες «στερεοτύπων» που συνδέονται με φυλετικές διαφορές. Μελετήθηκαν σε πρώτο στάδιο υπό το πρίσμα της «επιθετικότητας» και σε άμεσο συντονισμό με την κυρίαρχη ιδεολογία ζητούμενο την αποτελεσματική καταστολή της, αποδίδοντας την μειονεξία σε προσωπικό ατομικό ηθικό μειονέκτημα (επιθετικότητα). Όμως τα πράγματα στα αμερικανικά πανεπιστήμια αλλάζουν δραματικά από την δεκαετία του 70 και το ΣΟΚ του πολέμου του Βιετνάμ και το αντιπολεμικό κίνημα. Πολλοί ερευνητές στρέφονται πλέον και καταρχήν στην μελέτη του λεγόμενου αδιόρατου ρατσισμού (sabtle racism). Μελετούν το λεγόμενο «πνεύμα των καιρών» και την υποκρυπτόμενη ρατσιστική τάση που ενσωματώνει και προέρχεται από το πολύ σκληρότερο και εμφανέστατο, ρατσιστικό παρελθόν της χώρας. Μιλάμε δηλαδή για συγκαλυμμένο ρατσισμό. Η προσπάθεια πλέον στρέφεται ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ στην παρέμβαση και στις πολιτικές παρέμβασης για την ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ. Παραδείγματα τέτοιας συγκεκαλυμμένης ρατσιστικής συμπεριφοράς είναι η, παρά την νομική ισότητα, διακριτική αντιμετώπιση «έγχρωμων» μαθητών στα σχολεία ή των έγχρωμων παραβατών του νόμου από τα δικαστήρια (τους δικαστές, αστυνομικούς, ενόρκους κλπ) σε σχέση με την αντιμετώπιση των λευκών. Εκεί αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό η μεγάλη αναλογία έγχρωμων φυλακισμένων. Οι έρευνες επεκτείνονται σε άτομα της ΛΟΑΤΚΙ, διακρίσεις σε βάρος γυναικών. Η έρευνα και ο δημόσιος διάλογος αναδεικνύει ραγδαία εκφάνσεις «λεπτοφυούς» αδιόρατου ρατσισμού και δημιουργούν το θεμέλιο της δημιουργίας του κινήματος των ανθρώπων που θεωρούν ότι είναι υποψιασμένοι αυτών των εκφάνσεων και έχουν «ξυπνήσει» δηλαδή του κινήματος WOKE σε αντίθεση με την ιδεολογία και αξίες των WASP (White Aglo Saxon Protestants). Πως εξηγείται και τι υπόβαθρο εν δυνάμει κινητοποιεί η δίωξη Τραμπ Η πολιτική – κοινωνική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ, στο βαθμό που πραγματικά εξηγείται από την παραπάνω ανάλυση και με τους περιορισμούς των σχηματικών κινείται σήμερα γύρω από δύο μπλοκ : από την μία πλευρά το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και οι progressive liberals (αντιρατσισμός, δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ, ισότητα, πολιτική ορθότητα, WOKE culture, φιλελεύθερη δημοκρατία – liberal democracy- διεθνής φιλελεύθερη τάξη – liberal international order- περιορισμός των όπλων, ναι στις αμβλώσεις, υποχρέωση των ΗΠΑ να επικρατήσει παγκόσμια το φιλελεύθερο δημοκρατικό μοντέλο, παγκοσμιοποίηση) και από την άλλη οι παραδοσιακοί βιομήχανοι και οι φορείς των παραδοσιακών WASP αξιών (οπλοφορία, δικαιώματα εμβρύου, απαγόρευση αμβλώσεων, αντί-ΛΟΑΤΚΙ ρητορική και πολιτική, πρώτα η Αμερική, απομονωτισμός –isolationism-, αντιπαγκοσμιοποίηση, επαναφορά της παραγωγής στην Αμερική και των βιομηχανικών μονάδων που έφυγαν, προτεραιότητα η αποτροπή Κίνας, με την Ρωσία πρέπει να τα βρούμε, φράκτης στα σύνορα με Μεξικό, όχι σε δημόσιο σύστημα υγείας, παραδοσιακές αξίες στην εκπαίδευση, μείωση –και άλλο- της φορολογίας κλπ). Το πολιτικό φαινόμενο Τραμπ και ο κινηματικός χαρακτήρας που λαμβάνει η υποστήριξη του, αιτιολογούνται στα πλαίσια του ανωτέρω σχήματος: από την μία πλευρά ο νεοφιλελευθερισμός αυξάνει την πολιτική δύναμη μεγιστάνων χρήματος όπως ο ΤΡΑΜΠ , αφού τους αφήνει μεγάλο περιθώριο συγκέντρωσης κεφαλαίου και αυτονομίας, παρότι εναντιώνονται στην ηγεμονία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και του παγκόσμιου πολιτικού του προτάγματος της παγκοσμιοποίησης. Από την άλλη συγκεντρώνει την δυσαρέσκεια πολιτών που στα πλαίσια του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποίησης περιθωριοποιούνται. Εξηγείτε επίσης η αντοχή του πολιτικού φαινομένου Τραμπ και γιατί το ρεπουμπλικανικό κόμμα (το μεγαλύτερο του μέρος) παρά τις όποιες αντιδράσεις μάλλον εγκλωβίζεται στην στήριξη του. Οι δύο πόλοι περιχαρακώνονται, χωρίς «κοινά σημεία», με τάσεις η αντιπαράθεση να λάβει χαρακτήρα επικράτησης και ηγεμονίας του ενός έναντι του άλλου παρότι η πολεμική τους ανταποκρίνεται στις πραγματικότητες μίας εποχής που αλλάζει ραγδαία. Για παράδειγμα η «παγκοσμιοποίηση» που ευαγγελίζονταν τις δεκαετίες 80-90 όταν η ηγεμονία των ΗΠΑ ήταν αδιαμφισβήτητη και δημιουργούσε συγκριτικό πλεονέκτημα στους αμερικανικούς κολοσσούς ανοίγοντας τους αγορές στις οποίες δεν είχαν στην πραγματικότητα αντιπάλους μπορεί πλέον να μην είναι το ίδιο χρήσιμη. Οι αντίθετες διαδικασίες αποχωρισμού (decoupling) των οικονομιών της Δύσης από αυτές της «αυταρχικής» Ασίας δημιουργούν ένα διαφορετικό περιβάλλον και διαφορετικές ανάγκες και στρατηγικές. Ενδεχόμενη νέα τραπεζική κρίση μπορεί επίσης να ανακόψει το ράλι του χρηματοπιστωτικού El Dorado. Η κοινωνική συνοχή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο περιβάλλον μπορεί να απαιτεί νέες προσεγγίσεις (και ιδεολογικοπολιτικές και οικονομικές όπως πχ έμφαση στις δημόσιες υποδομές). Η ταχεία γεωπολιτική αμφισβήτηση του μονοπολισμού και του παγκόσμιου κυρίαρχου ρόλου του δυτικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου δημιουργεί ένα ιδεολογικό κενό για το πως πρέπει να προσαρμοστεί το αμερικανικό πολιτικό σύστημα αλλά και η αμερικανική κοινωνία στην νέα οικονομική πραγματικότητα που διαμορφώνεται από ένα εντατικά και «αυθάδες» προς την προηγούμενη «διεθνή τάξη» αναδυόμενο πολύ-πολικό πρόταγμα. Η δίωξη Τραμπ λοιπόν είναι η κορυφή στο παγόβουνο. Το πως θα την διαχειριστεί το αμερικανικό πολιτικό σύστημα θα εξαρτηθεί και από το ποιες θα είναι οι επιλογές του για το μέλλον των ΗΠΑ (σε έναν κόσμο που αλλάζει) και όχι μόνο. Περιμένουμε στις … οθόνες μας. Διονύσης Παντής, δικηγόρος, γεωπολιτικός αναλυτής το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στον fantoma.gr στον παρακάτω σύνδεσμο: https://fantomas.gr/i-polosi-apo-tin-dioxi-tramp-kai-oi-aities-tis/